الغسل
از عایشه رضی الله عنها روایت است که می گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم از چهار چیز غسل می نمود: از جنابت، روز جمعه، پس از انجام حجامت و پس از غسل میت.
عن عائشة -رضي الله عنها- قالت: كان النبي -صلى الله عليه- وسلم يغتسل من أربَع: من الجَنَابة، ويوم الجمعة، ومن الحِجَامة، ومن غُسْل الميِّت.
شرح الحديث :
عایشه رضی الله عنها خبر می دهد که رسول الله صلی الله علیه وسلم از چهار چیز غسل می کرد. سپس به بیان این چهار مورد می پردازد: «از جنابت»؛ یعنی: رسول الله صلی الله علیه وسلم از جنابت غسل می نمود. اگرچه این حدیث ضعیف است، اما غسل جنابت واجب است و کتاب و سنت و اجماع علما بر آن دلالت دارند، از جمله این آیه که می فرماید: «وَإِن كُنتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا» [المائدة: 6] «و اگر جُنُب بودید، خود را [با غسل کردن] پاک سازید. «و روز جمعه»؛ یعنی رسول الله صلی الله علیه وسلم برای نماز جمعه نه برای روز جمعه غسل می کرد. زمان غسل جمعه از طلوع صبح صادق شروع شده و تا زمان رفتن به نماز جمعه ادامه دارد. و بهتر است که تا زمان رفتن به نماز جمعه به تاخیر انداخته شود. حدیث مذکور ضعیف است، اما غسل جمعه مستحب است و سنت نبوی بر آن دلالت دارد و اجماع علما در این مورد حکایت شده است؛ چنانکه رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: «غُسْلُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَاجِبٌ عَلَى كُلِّ مُحْتَلِمٍ»: «غسل روز جمعه، بر هر مسلمان بالغ واجب است». متفق علیه. لفظ وجوب در این روایت برای تاکید است و به معنای وجوب اصطلاحی نیست. «و از حجامت»؛ یعنی: وقتی رسول الله صلی الله علیه وسلم حجامت می کرد، پس از آن غسل می نمود؛ این مطلب به دلیل ضعف روایت صحیح نیست. و در حدیث انس رضی الله عنه آمده که رسول الله صلی الله علیه وسلم حجامت نمود، آنگاه بدون اینکه وضو بگیرد نماز خواند. عایشه رضی الله عنها آخرین مورد را چنین بیان می دارد: «و پس از غسل میت»؛ یعنی کسی که مرده را غسل می دهد - مراد کسی است که میت را می شوید و برمی گرداند و تمیزش می کند هرچند با استفاده از دستکش باشد - از پاشیده شدن قطرات آبِ غسل میت به بدنش در امان نیست و ممکن است بر میت نجاستی باشد و چیزی از آن با غسل دهنده تماس پیدا کند که غسل کردن وی بعد از غسل دادن میت، او را از این موارد پاک می گرداند. این حدیث ضعیف است و غسل نمودن پس از غسل دادن میت مستحب است نه واجب.