البحث

عبارات مقترحة:

البصير

(البصير): اسمٌ من أسماء الله الحسنى، يدل على إثباتِ صفة...

الرحيم

كلمة (الرحيم) في اللغة صيغة مبالغة من الرحمة على وزن (فعيل) وهي...

الآخر

(الآخِر) كلمة تدل على الترتيب، وهو اسمٌ من أسماء الله الحسنى،...

تفسير الإسراء

الترجمة الأذرية - Azərbaycanca / آذربايجان

  1. الرئيسية
  2. معجم ترجمات القرآن
  3. الإسراء
  4. الترجمة الأذرية
  5. Azərbaycanca / آذربايجان
  6. الأذرية

الترجمة الأذرية

ترجمة معاني القرآن الكريم للغة الاذرية ترجمها علي خان موساييف، نشرها مجمع الملك فهد لطباعة المصحف الشريف. عام الطبعة 1433هـ. ملاحظة: ترجمات بعض الآيات (مشار إليها) تم تصويبها بمعرفة مركز رواد الترجمة، مع إتاحة الاطلاع على الترجمة الأصلية لغرض إبداء الرأي

1- ﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَىٰ بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ﴾

1. Dəlillərimizdən bəzisini Pey­ğəmbə­rə göstərmək üçün Öz qu­lu­nu gecə vax­tı Məscidul­ha­ram­dan ətrafına xe­yir-bərə­kət ver­di­yi­miz Məsci­dul­əq­saya apa­ran Allah pak və müqəddəsdir. Hə­qiqə­tən, O, Eşidəndir, Gö­rən­dir.

2- ﴿وَآتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِبَنِي إِسْرَائِيلَ أَلَّا تَتَّخِذُوا مِنْ دُونِي وَكِيلًا﴾

2. Biz Musaya Kitab verdik və İsrail oğullarına: “Məndən baş­qa­­sını özü­nü­zə hi­mayədar gö­türmə­yin!”– deyə o Ki­tabı doğ­ru yol gös­təricisi etdik.

3- ﴿ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ ۚ إِنَّهُ كَانَ عَبْدًا شَكُورًا﴾

3. Ey Nuhla birlikdə gəmidə daşı­dıq­larımızın nəsli! Nuh, doğ­ru­dan da, Bizə min­nətdar olan bir qul idi.

4- ﴿وَقَضَيْنَا إِلَىٰ بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الْأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا﴾

4. Biz Kitabda İsrail oğul­la­rına: “Siz yer üzündə iki dəfə fəsad tö­rə­də­cək­ və ol­duq­ca təkəbbür göstərə­cəksi­niz”– deyə xəbər ver­dik.

5- ﴿فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولَاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُوا خِلَالَ الدِّيَارِ ۚ وَكَانَ وَعْدًا مَفْعُولًا﴾

5. İki fəsaddan birincisinin vaxtı gəl­diyi zaman üstünüzə qüv­vət­li qulla­rı­mızı gön­dər­dik. Onlar yur­dunuzda gə­zib dola­şıb sizi ax­ta­rır­dılar. Bu, yerinə yetirilmiş bir vəd idi.

6- ﴿ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا﴾

6. Sonra sizə onların üzə­rin­də yeni­dən qələbə qazandır­dıq, var-dövlət və oğullarla sizə yar­dım etdik və sizin sa­yınızı ço­xaltdıq.

7- ﴿إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ ۖ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا ۚ فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ لِيَسُوءُوا وُجُوهَكُمْ وَلِيَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِيُتَبِّرُوا مَا عَلَوْا تَتْبِيرًا﴾

7. Yaxşılıq etsəniz, özünüzə yaxşılıq etmiş, pislik etsəniz öz əley­hinizə etmiş olursunuz. So­nuncu vədin vaxtı gələndə, üzü­nü­zü qara etsinlər, birinci dəfə Qüd­sdəki məscidə girdik­ləri ki­mi yenə də ora gir­sinlər və ələ keçirdikləri hər şeyi dar­­ma­da­ğın etsinlər de­yə düşmən­lərinizi üs­­tü­nüzə göndərdik.

8- ﴿عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَنْ يَرْحَمَكُمْ ۚ وَإِنْ عُدْتُمْ عُدْنَا ۘ وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا﴾

8. Ola bilsin ki, Rəbbiniz si­zə rəhm etsin. Əgər siz fəsad tö­rət­mə­yə qayıt­sa­nız, Biz də sizi cə­za­landırmağa qayıdarıq. Biz Cə­hən­­nəmi ka­firlər üçün bir zin­dan etdik.

9- ﴿إِنَّ هَٰذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا﴾

9. Həqiqətən, bu Quran in­san­ları ən doğru yola yönəldir və yax­şı işlər gö­rən mömin­lərə, öz­ləri üçün böyük mü­ka­fat olacağı ilə müjdə verir.

10- ﴿وَأَنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا﴾

10. Axirətə iman gətirmə­yən­lər üçün isə ağrılı-acılı bir əzab ha­zır­lamışıq.

11- ﴿وَيَدْعُ الْإِنْسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاءَهُ بِالْخَيْرِ ۖ وَكَانَ الْإِنْسَانُ عَجُولًا﴾

11. İnsan özünə xeyir dilə­di­yi kimi, şər də diləyir. Doğ­ru­su, in­san tələsən­dir.

12- ﴿وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ ۖ فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ ۚ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلًا﴾

12. Biz gecə və gündüzü iki əlamət etdik. Rəbbinizdən lütf di­lə­yə­siniz, il­lə­rin sayını və he­sabı biləsiniz deyə ge­cə­nin əla­mətini si­lib gündüzün işıqlı əla­mətini gətirdik. Biz hər şeyi təf­silatı ilə izah et­dik.

13- ﴿وَكُلَّ إِنْسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ ۖ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنْشُورًا﴾

13. Biz hər bir insanın əmə­lini öz boy­nundan asdıq. Qi­ya­mət gü­­nü isə açıq vəziy­yət­də qarşısına qoyulan kita­bı ona gös­tə­rə­cə­yik.

14- ﴿اقْرَأْ كِتَابَكَ كَفَىٰ بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا﴾

14. Kitabını oxu! Bu gün sə­nə özün-özünü hesaba çək­mə­yin ye­tər.

15- ﴿مَنِ اهْتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ ۗ وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّىٰ نَبْعَثَ رَسُولًا﴾

15. Kim doğru yolla getsə, xeyri onun özünə olar, kim az­ğın­lı­ğa düşsə, ziyanı da onun öz əleyhinə olar. Heç bir gü­nah­kar baş­qa­sının günahını da­şı­maz. Biz elçi gön­dər­məmiş heç kəsə əzab ver­mərik.

16- ﴿وَإِذَا أَرَدْنَا أَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا﴾

16. Biz bir məmləkəti məhv etmək istədikdə onun cah-ca­lal için­də yaşayan sakinlərinə Alla­ha itaət etməyi əmr edərik. On­lar isə ora­da günah işlər gö­rər­lər. Be­ləcə, o məmləkə­tin ba­rə­sindəki söz gerçək olar və Biz onu yerlə yeksan edərik.

17- ﴿وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنَ الْقُرُونِ مِنْ بَعْدِ نُوحٍ ۗ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا﴾

17. Biz Nuhdan sonra neçə-neçə nə­sli məhv etdik. Rəb­bi­nin, qullarının günahlarını bil­məsi və görməsi kifa­yət­dir.

18- ﴿مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَنْ نُرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلَاهَا مَذْمُومًا مَدْحُورًا﴾

18. Kim gəldi-gedər dün­ya­nı istəsə, orada ona – di­lə­di­yi­miz kim­səyə is­tə­di­yi­miz şeylə­ri dər­hal verərik. Sonra isə onu qı­nan­mış və Allahın rəhmə­tin­dən qovul­muş halda girəcəyi Cə­hənnəmə ata­rıq.

19- ﴿وَمَنْ أَرَادَ الْآخِرَةَ وَسَعَىٰ لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَٰئِكَ كَانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُورًا﴾

19. Kim də Axirəti istəsə, mö­min ola­raq bütün qəlbi ilə ona can at­sa, onların səyi məm­nuniyyətlə qəbul olunar.

20- ﴿كُلًّا نُمِدُّ هَٰؤُلَاءِ وَهَٰؤُلَاءِ مِنْ عَطَاءِ رَبِّكَ ۚ وَمَا كَانَ عَطَاءُ رَبِّكَ مَحْظُورًا﴾

20. Biz hamıya – onlara da, bun­lara da Rəbbinin nemətin­dən ve­ri­rik. Rəbbi­nin neməti heç kəsə qadağan deyil.

21- ﴿انْظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۚ وَلَلْآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجَاتٍ وَأَكْبَرُ تَفْضِيلًا﴾

21. Bax gör dünyada onla­rın birini di­gərindən necə üstün etdik. Axirətdə isə daha böyük dərəcələr və daha böyük üs­tün­lüklər var­.

22- ﴿لَا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُومًا مَخْذُولًا﴾

22. Allahla yanaşı başqa mə­buda iba­dət etmə, yoxsa qınanmış və başlı-başına buraxılmış vəziyyətdə qalarsan.

23- ﴿۞ وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا ۚ إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا﴾

23. Rəbbin yalnız Ona iba­dət etməyi və ata-ana ilə yaxşı dav­ran­­mağı buyur­muşdur. Əgər onların biri və ya hər iki­si sə­nin ya­nın­da qocalıq yaşına do­larsa, onlara: "Uf!" belə demə, üstlərinə qış­qır­ma və onlara xoş söz söylə!

24- ﴿وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا﴾

24. Onların hər ikisinə rəhm edərək təvazökarlıq qanadının al­tı­na al və: “Ey Rəbbim! On­lar məni körpəliyimdən tər­bi­yə edib bö­yütdük­ləri kimi, Sən də onlara rəhm et!”– de.

25- ﴿رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمْ ۚ إِنْ تَكُونُوا صَالِحِينَ فَإِنَّهُ كَانَ لِلْأَوَّابِينَ غَفُورًا﴾

25. Rəbbiniz ürəklərinizdə olan­ları çox yaxşı bilir. Əgər əmə­li­sa­leh olsanız, bilin ki, hə­qiqətən də, O, tövbə edənləri Ba­ğış­la­yan­dır.

26- ﴿وَآتِ ذَا الْقُرْبَىٰ حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا﴾

26. Qohum-əqrəbaya da, yox­sula da, mü­safirə də haqqını ver. La­kin malını lazım olma­yan yerə sərf etmə.

27- ﴿إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ ۖ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا﴾

27. Həqiqətən, israfçılar şey­tan­ların qardaşlarıdır. Şeytan isə Rəb­binə qarşı nankordur.

28- ﴿وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَاءَ رَحْمَةٍ مِنْ رَبِّكَ تَرْجُوهَا فَقُلْ لَهُمْ قَوْلًا مَيْسُورًا﴾

28. Əgər sən Rəbbindən di­lə­diyin mər­həməti umaraq on­ların üzü­nə bax­mırsansa (imka­­nın olma­dığı üçün onlara bir şey verə bil­mirsənsə), onda on­lara xoş söz de.

29- ﴿وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا﴾

29. Əlini nə qoynunda giz­lət, nə də onu büsbütün aç (nə xəsis ol, nə də is­rafçı). Yoxsa qı­nanmış və peşman və­ziy­yətdə qalarsan.

30- ﴿إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقْدِرُ ۚ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا﴾

30. Həqiqətən, Rəbbin istə­di­yi­nin ru­zisini bol edər, istə­di­yinin­ki­ni də azal­dar. Şübhə­siz ki, O, Öz qullarını tanıyır və görür.

31- ﴿وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَاقٍ ۖ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ ۚ إِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْئًا كَبِيرًا﴾

31. Yox­sulluq qorxusundan uşaq­la­rınızı öldürməyin. Axı on­la­rın da, sizin də ruzinizi Biz veri­rik. Onları öldür­mək, hə­qi­qətən də, böyük günahdır.

32- ﴿وَلَا تَقْرَبُوا الزِّنَا ۖ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِيلًا﴾

32. Zinaya yaxınlaşmayın. Çünki bu, iyrənc bir əməl və murdar bir yol­dur!

33- ﴿وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ۗ وَمَنْ قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلَا يُسْرِفْ فِي الْقَتْلِ ۖ إِنَّهُ كَانَ مَنْصُورًا﴾

33. Allahın, öldürülməsini ha­ram bu­yur­duğu şəxsi haqsız yerə öl­dürməyin. Kim haqsız yerə öldü­rülmüşsə, artıq onun varisinə ix­ti­yar vermişik (is­tə­sə bağışlayar, istəsə qisas tələb edər, istəsə də qan­bahası alar). Lakin o da qisas al­dıqda həddi aşmamalıdır. Çün­ki ona artıq kömək olunmuşdur.

34- ﴿وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّىٰ يَبْلُغَ أَشُدَّهُ ۚ وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ ۖ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْئُولًا﴾

34. Yetim həddi-büluğa ça­tana qə­dər, – xeyirxahlıq (qo­ruyub sax­la­maq və artırmaq məqsədilə is­tifadə etmək) is­tis­na olmaqla, – onun malına ya­xın­laşmayın! Əhdə vəfa edin. Çünki hər kəs əhd ba­rə­sində sor­ğu-sual oluna­caq­.

35- ﴿وَأَوْفُوا الْكَيْلَ إِذَا كِلْتُمْ وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا﴾

35. Ölçdükdə ölçüyə tam ria­yət edin, çəkdikdə düzgün tə­rə­zi ilə çə­kin. Bu, da­ha xeyirli və nəticə baxımından daha yax­şı­dır.

36- ﴿وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ ۚ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَٰئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا﴾

36. Haqqında elmin olmadığı bir şeyin dalınca getmə. Çün­ki qulaq, göz və ürək – bun­ların ha­mısı sahibinin əməl­ləri barəsində sorğu-sual olu­na­caq­.

37- ﴿وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا ۖ إِنَّكَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَلَنْ تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا﴾

37. Yer üzündə təkəbbürlə gəz­mə. Çün­ki sən nə yeri yara bilər, nə də yük­sələrək dağlara çata bilərsən.

38- ﴿كُلُّ ذَٰلِكَ كَانَ سَيِّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهًا﴾

38. Bütün bu qadağan edil­miş pis əməl­lər, Rəbbinin xo­şuna gəl­məyən şey­lərdir.

39- ﴿ذَٰلِكَ مِمَّا أَوْحَىٰ إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ ۗ وَلَا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ فَتُلْقَىٰ فِي جَهَنَّمَ مَلُومًا مَدْحُورًا﴾

39. Bunlar Rəbbinin sənə vəhy etdiyi hikmətdəndir. Allah­la ya­naşı başqa mə­buda iba­dət et­mə, yoxsa qınanmış və qo­­vul­muş hal­da Cəhənnəmə atı­lar­san.

40- ﴿أَفَأَصْفَاكُمْ رَبُّكُمْ بِالْبَنِينَ وَاتَّخَذَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ إِنَاثًا ۚ إِنَّكُمْ لَتَقُولُونَ قَوْلًا عَظِيمًا﴾

40. Doğrudanmı Rəbbiniz oğ­lanları sizin üçün seçib, Özünə isə mə­lək­lər­dən qızlar götü­rüb?! Siz, həqiqətən də, olduqca ya­ramaz söz danışır­sınız.

41- ﴿وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَٰذَا الْقُرْآنِ لِيَذَّكَّرُوا وَمَا يَزِيدُهُمْ إِلَّا نُفُورًا﴾

41. Biz bu Quranda dinin eh­kamlarını izah etdik ki, onlar dü­şü­nüb ibrət al­sın­lar. Lakin bu, on­ların yalnız nifrətini ar­tırır.

42- ﴿قُلْ لَوْ كَانَ مَعَهُ آلِهَةٌ كَمَا يَقُولُونَ إِذًا لَابْتَغَوْا إِلَىٰ ذِي الْعَرْشِ سَبِيلًا﴾

42. De: “Əgər müşriklərin söy­lədikləri kimi Allahla ya­na­şı baş­qa məbudlar ol­saydı, onlar Ərş Sahibinin yanına çat­maq üçün yol ax­ta­rardılar”.

43- ﴿سُبْحَانَهُ وَتَعَالَىٰ عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّا كَبِيرًا﴾

43. Allah müşriklərin söylə­dik­lərin­dən çox uzaq və çox ucadır.

44- ﴿تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ ۚ وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَٰكِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ ۗ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا﴾

44. Yeddi göy, yer və on­lar­da olan­lar Ona təriflər deyir. Elə bir şey yox­dur ki, həmd ilə Ona tərif deməsin, la­kin siz on­ların tə­ri­fi­ni anlamazsınız. Hə­qiqətən, O, Hə­lim­dir, Bağış­la­yandır.

45- ﴿وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجَابًا مَسْتُورًا﴾

45. Sən Quran oxuduğun za­man sə­ninlə Axirətə inanma­yan­la­rın arasına gözə­görün­məz pərdə çəkərik.

46- ﴿وَجَعَلْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا ۚ وَإِذَا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِي الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْا عَلَىٰ أَدْبَارِهِمْ نُفُورًا﴾

46. Quranı anlamasın­lar de­yə, Biz on­ların qəlblərinə örtük­lər çək­dik, qulaq­ları­na da tıxac vurduq. Sən Quranda Rəb­bi­nin Tək Allah ol­duğunu yada sal­dı­ğın zaman on­lar bu dəvətə nifrət edərək ar­xa­la­­rını çevirib gedərlər.

47- ﴿نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَسْتَمِعُونَ بِهِ إِذْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ وَإِذْ هُمْ نَجْوَىٰ إِذْ يَقُولُ الظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًا مَسْحُورًا﴾

47. Onlar səni dinlədikləri za­man nəyə qulaq asdıqlarını və öz aralarında xəlvətcə söh­bət edər­kən o zalımların: “Siz ancaq sehr­lən­miş bir adama uyur­sunuz”– dediklərini Biz çox yaxşı bi­li­rik.

48- ﴿انْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثَالَ فَضَلُّوا فَلَا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلًا﴾

48. Gör sənin üçün necə pis məsəllər çəkdilər. Onlar azdı­lar və ar­tıq doğru yolu tapa bil­mə­yəcəklər.

49- ﴿وَقَالُوا أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا﴾

49. Onlar deyirlər: “Biz sür-sümük və toz halına düşdüyü­müz za­man yeni bir məxluq kimi diril­diləcəyikmi?”

50- ﴿۞ قُلْ كُونُوا حِجَارَةً أَوْ حَدِيدًا﴾

50. De: “İstər daş olun, istər dəmir,

51- ﴿أَوْ خَلْقًا مِمَّا يَكْبُرُ فِي صُدُورِكُمْ ۚ فَسَيَقُولُونَ مَنْ يُعِيدُنَا ۖ قُلِ الَّذِي فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ ۚ فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُءُوسَهُمْ وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هُوَ ۖ قُلْ عَسَىٰ أَنْ يَكُونَ قَرِيبًا﴾

51. və ya sizə nəhəng görü­nən bir məxluq olun, yenə də Allah si­zi di­riltmə­yə qadirdir”. On­lar deyəcəklər: “Bizi hə­yata kim qay­ta­ra­caq?” De: “İlk dəfə sizi yaradan!” Onlar istehza ilə baş­la­rını yır­ğa­la­yıb: “Bəs bu nə vaxt ola­caq­?”– deyə­cək­lər. De: “Bəlkə də, ya­xın za­man­da oldu!”

52- ﴿يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ وَتَظُنُّونَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا﴾

52. O gün Allah sizi çağıra­caq. Siz də Ona həmd edərək çağırı­şı­na cavab ve­rəcək və dün­yada çox az qaldığınızı gü­man edəcək­si­niz.

53- ﴿وَقُلْ لِعِبَادِي يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ۚ إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْ ۚ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلْإِنْسَانِ عَدُوًّا مُبِينًا﴾

53. Qullarıma de ki, ən gö­zəl sözləri danışsınlar. Çünki şeytan onların ara­sı­na ədavət sala bilər. Həqiqətən, şeytan in­sanın açıq-ay­dın düşmənidir.

54- ﴿رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِكُمْ ۖ إِنْ يَشَأْ يَرْحَمْكُمْ أَوْ إِنْ يَشَأْ يُعَذِّبْكُمْ ۚ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ وَكِيلًا﴾

54. Rəbbiniz sizi çox yaxşı ta­nıyır. İstəsə, sizə rəhm edər, is­təsə, sizə əzab ve­rər. Biz səni on­lara qoruyan gön­dər­mə­mi­şik.

55- ﴿وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۗ وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلَىٰ بَعْضٍ ۖ وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا﴾

55. Rəbbiniz göylərdə və yer­də olan­ları çox yaxşı tanı­yır. Biz pey­ğəm­bər­lə­rin bəzi­sini di­gərlə­rindən üstün etdik və Da­vuda Zə­bur verdik.

56- ﴿قُلِ ادْعُوا الَّذِينَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِهِ فَلَا يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنْكُمْ وَلَا تَحْوِيلًا﴾

56. De: “Allahdan başqa mə­bud say­dıq­larınızı çağırın. On­lar bə­lanı sizdən nə uzaq­laş­dır­mağa, nə də onu başqasına yö­nəlt­məyə qa­dir deyillər”.

57- ﴿أُولَٰئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَىٰ رَبِّهِمُ الْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُ ۚ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُورًا﴾

57. Onların yalvardıqları mə­budların öz­ləri də Rəbbinə – hansı daha yaxın ola­caq deyə vəsilə ax­tarırlar, Onun rəh­mə­tini umurlar, əzabından qor­xur­lar. Həqiqətən, Rəbbinin əza­bın­dan qo­run­maq gə­rəkdir.

58- ﴿وَإِنْ مِنْ قَرْيَةٍ إِلَّا نَحْنُ مُهْلِكُوهَا قَبْلَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوهَا عَذَابًا شَدِيدًا ۚ كَانَ ذَٰلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا﴾

58. Elə bir məmləkət yox­dur ki, Qi­yamət günündən əv­vəl Biz onu məhv etməyək və ya onu şiddətli əzaba düçar et­mə­yək. Bu, Ki­tabda yazıl­mışdır.

59- ﴿وَمَا مَنَعَنَا أَنْ نُرْسِلَ بِالْآيَاتِ إِلَّا أَنْ كَذَّبَ بِهَا الْأَوَّلُونَ ۚ وَآتَيْنَا ثَمُودَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً فَظَلَمُوا بِهَا ۚ وَمَا نُرْسِلُ بِالْآيَاتِ إِلَّا تَخْوِيفًا﴾

59. Bizim möcüzələr gön­dər­­məkdən vaz keçməyimizə sə­bəb an­caq əvvəl­ki­lə­rin onları yalan hesab etmələri idi. Sə­mud tay­fa­sı­na açıq-aydın möcüzə ki­mi bir dişi dəvə verdik, lakin on­lar ona zülm etdilər. Biz mö­cü­zələri yal­nız qor­xutmaq üçün göndəririk.

60- ﴿وَإِذْ قُلْنَا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ ۚ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤْيَا الَّتِي أَرَيْنَاكَ إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِي الْقُرْآنِ ۚ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا يَزِيدُهُمْ إِلَّا طُغْيَانًا كَبِيرًا﴾

60. Bir zaman Biz sənə: “Rəb­bin in­sanları əhatə etmiş­dir”– de­miş­dik. Me­racda sənə gös­tər­­diyimiz mənzərəni və Qu­ran­da lə­nət­lən­miş ağacı in­sanlar üçün yalnız bir imtahan etdik. Biz on­ları qor­xu­du­ruq, bu isə onlarda ancaq böyük bir az­ğın­lığı daha da ar­tı­rır.

61- ﴿وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ قَالَ أَأَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِينًا﴾

61. Bir zaman mələklərə: “Adə­mə səc­də edin!”– demiş­dik. İb­lis­dən başqa ha­mısı səc­də etdi. O dedi: “Mən Sənin pal­çıqdan ya­rat­dı­ğınamı səcdə edə­cə­yəm?!”

62- ﴿قَالَ أَرَأَيْتَكَ هَٰذَا الَّذِي كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَأَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُ إِلَّا قَلِيلًا﴾

62. İblis dedi: “Məndən üs­tün tut­du­ğuna bir bax! Əgər Qiyamət gününə qədər mənə möhlət ver­sən, az bir qis­min­dən başqa onun bü­tün nəslini özü­mə ram edə­cəyəm”.

63- ﴿قَالَ اذْهَبْ فَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَاؤُكُمْ جَزَاءً مَوْفُورًا﴾

63. Allah buyurdu: “Çıx get! On­lar­dan kim sənə uysa, tam bir əvəz kimi cəzanız Cəhən­nəm ola­caqdır.

64- ﴿وَاسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَأَجْلِبْ عَلَيْهِمْ بِخَيْلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكْهُمْ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ وَعِدْهُمْ ۚ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا﴾

64. Onlardan gücün çatdığı kim­sə­lə­ri səsinlə günaha təhrik et, atlı və pi­ya­danı onların üs­tünə yerit, mallarına və övlad­larına şə­rik ol, onla­ra vədlər ver. Şübhə­siz ki, şeytan onlara ancaq yalan vəd­lər verər.

65- ﴿إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ ۚ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ وَكِيلًا﴾

65. Əslində, Mənim ixlaslı qullarım üzərində sənin hökm­ran­lı­ğın olmaya­caq. Qo­ru­yan olaraq Rəbbin yetər”.

66- ﴿رَبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ ۚ إِنَّهُ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا﴾

66. Lütfünə nail olasınız de­yə də­nizdə gəmiləri sizin üçün hə­rə­­kətə gə­tirən Rəbbi­nizdir. Həqiqə­tən, O sizə qarşı rəhm­lidir.

67- ﴿وَإِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فِي الْبَحْرِ ضَلَّ مَنْ تَدْعُونَ إِلَّا إِيَّاهُ ۖ فَلَمَّا نَجَّاكُمْ إِلَى الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ ۚ وَكَانَ الْإِنْسَانُ كَفُورًا﴾

67. Sizə dənizdə bir fəlakət üz ver­di­yi zaman Ondan baş­qa ta­pın­dıq­larınız sizdən uzaq­la­şar. O sizi xilas edib qu­ru­ya çıxartdıqda isə üz döndərir­si­niz. Hə­qiqətən, insan nankor­dur!

68- ﴿أَفَأَمِنْتُمْ أَنْ يَخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا ثُمَّ لَا تَجِدُوا لَكُمْ وَكِيلًا﴾

68. Allahın sizi quruda yerə batır­ma­yacağına, yaxud üstü­nü­zə daş-kəsəkli tufan gön­dər­məyə­cə­yinə əminsinizmi? Son­ra sizi qo­ru­yan da tapa bilməz­siniz.

69- ﴿أَمْ أَمِنْتُمْ أَنْ يُعِيدَكُمْ فِيهِ تَارَةً أُخْرَىٰ فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفًا مِنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُمْ بِمَا كَفَرْتُمْ ۙ ثُمَّ لَا تَجِدُوا لَكُمْ عَلَيْنَا بِهِ تَبِيعًا﴾

69. Yoxsa sizi bir daha də­ni­zə qay­ta­rıb üstünüzə qasırğa gön­dər­məyə­cə­yinə və kafir ol­duğunuza görə dənizdə sizi ba­tır­ma­ya­ca­ğı­na əminsiniz? Son­ra buna görə Biz­dən inti­qam alan bir nə­fər be­lə tapa bil­məz­siniz.

70- ﴿۞ وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَىٰ كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا﴾

70. Biz Adəm oğullarını hör­mətli etdik, onları quruda və də­niz­də minik üstündə da­şıdıq, on­lara pak ruzilər ver­dik və onları ya­rat­dıq­larımızın ço­xun­dan xeyli üstün elədik.

71- ﴿يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ ۖ فَمَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُولَٰئِكَ يَقْرَءُونَ كِتَابَهُمْ وَلَا يُظْلَمُونَ فَتِيلًا﴾

71. O gün bütün insanları öz baş­çı­la­rı ilə birlikdə çağıra­cağıq. O zaman kita­bı sağ əlinə verilən kimsələr öz kitab­la­rını sevinclə oxu­yacaq və onlara xur­ma çəyirdə­yindəki lif qədər zülm edilmə­yə­cəkdir.

72- ﴿وَمَنْ كَانَ فِي هَٰذِهِ أَعْمَىٰ فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمَىٰ وَأَضَلُّ سَبِيلًا﴾

72. Bu dünyada kor olan kəs axi­rət­də də kor olacaq və üs­tə­lik haqq yol­dan daha çox aza­caqdır.

73- ﴿وَإِنْ كَادُوا لَيَفْتِنُونَكَ عَنِ الَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ لِتَفْتَرِيَ عَلَيْنَا غَيْرَهُ ۖ وَإِذًا لَاتَّخَذُوكَ خَلِيلًا﴾

73. Müşriklər səni, sənə vəhy etdi­yi­mizdən az qala döndərə­cək­di­lər ki, Qu­randan başqa bir şeyi Bizə aid edəsən. Belə ol­duğu hal­da onlar səni özlərinə dost tutacaqdılar.

74- ﴿وَلَوْلَا أَنْ ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا﴾

74. Əgər Biz səni dinində sa­bit sax­la­masaydıq, əlbəttə, az­ca da ol­sa onlara meyl edə­cək­din.

75- ﴿إِذًا لَأَذَقْنَاكَ ضِعْفَ الْحَيَاةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيرًا﴾

75. Belə olacağı təqdirdə sə­nə hə­ya­tın və ölümün əza­bını ikiqat daddı­rar­dıq. Sonra Bizə qarşı özünə bir köməkçi də ta­pa bilməz­din.

76- ﴿وَإِنْ كَادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْهَا ۖ وَإِذًا لَا يَلْبَثُونَ خِلَافَكَ إِلَّا قَلِيلًا﴾

76. Müşriklər az qala səni bu torpaq­dan sıxışdırıb çıxa­ra­caq­dı­lar. Lakin sə­ni qovduqdan sonra özləri də orada an­caq az bir müd­dət qala bilərdilər.

77- ﴿سُنَّةَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنْ رُسُلِنَا ۖ وَلَا تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحْوِيلًا﴾

77. Səndən əvvəl göndərdi­yi­miz el­çi­lərə qarşı da belə dav­ran­mış­lar. Sən Bi­zim qayda-qa­nun­larımızda heç bir də­yi­şik­lik tapa bil­məzsən.

78- ﴿أَقِمِ الصَّلَاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَىٰ غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ ۖ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا﴾

78. Gün batmağa meyl edən­dən ge­cə­nin qaranlığına­dək bəl­li vaxt­­larda namaz qıl və sübh çağı Quran oxu (fəcr nama­zını da qıl)! Çün­ki sübh çağı oxu­nan Quranın şahidləri olur.

79- ﴿وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَىٰ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا﴾

79. Gecənin bir vaxtı oya­nıb sənə əlavə buyrulmuş təhəc­cüd na­ma­zında Qu­ran oxu. Ola bil­sin ki, buna görə Rəb­bin səni tə­ri­fə­la­yiq bir məqama yük­səlt­sin.

80- ﴿وَقُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطَانًا نَصِيرًا﴾

80. De: “Ey Rəbbim! Məni da­xil ola­cağım yerə yaxşılıqla daxil et; məni çı­xa­cağım yer­dən də yax­şılıqla çıxart. Öz tə­rə­fin­dən mə­nə yardım edən bir də­lil ver”.

81- ﴿وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ ۚ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا﴾

81. De: “Haqq gəldi, batil puç olub getdi. Həqiqətən də, batil puç­luğa məh­kumdur!”

82- ﴿وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ ۙ وَلَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا﴾

82. Biz Quranda möminlər üçün şəfa və mərhəmət olan ayə­lər na­zil edirik. Bu ayələr za­lım­ların ancaq ziyanını artırır.

83- ﴿وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنْسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَىٰ بِجَانِبِهِ ۖ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ كَانَ يَئُوسًا﴾

83. İnsana nemət verdiyi­miz zaman anlamayaraq üz çevirib uzaq durar. Ona bir zərər to­xun­duqda isə məyus olar.

84- ﴿قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَىٰ سَبِيلًا﴾

84. De: “Hər kəs öz xasiy­yə­tinə görə iş görər. Rəbbiniz isə ki­min doğru yol­da oldu­ğunu daha yaxşı bilir”.

85- ﴿وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ ۖ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَمَا أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِيلًا﴾

85. Səndən ruh haqqında so­ru­şurlar. De: “Ruh Rəbbimin əm­rin­dən­dir. Sizə yalnız az bir bilik verilmişdir”.

86- ﴿وَلَئِنْ شِئْنَا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ بِهِ عَلَيْنَا وَكِيلًا﴾

86. Əgər istəsəydik, sənə vəhy etdi­yimizi qəlbindən silib aparar­dıq. Sonra bundan dola­yı Bizə qarşı özünə hi­ma­yəçi tapa bil­məz­din.

87- ﴿إِلَّا رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ ۚ إِنَّ فَضْلَهُ كَانَ عَلَيْكَ كَبِيرًا﴾

87. Ancaq Rəbbinin mərhə­mə­ti sayə­sində bunu etmədik. Doğru­dan da Onun sənə olan lütfü bö­yükdür.

88- ﴿قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَىٰ أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هَٰذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا﴾

88. De: “Əgər insanlar və cin­lər bu Qurana bənzər bir şey gə­tir­mək üçün bir yerə top­la­şıb, bir-birinə kömək etsələr belə ona bən­zə­rini gətirə bilməz­lər”.

89- ﴿وَلَقَدْ صَرَّفْنَا لِلنَّاسِ فِي هَٰذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ فَأَبَىٰ أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا﴾

89. Biz bu Quranda insanlar üçün hər cür məsəli müfəssəl izah et­dik. La­kin insanların ço­xu yal­nız küfrü seçdi.

90- ﴿وَقَالُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّىٰ تَفْجُرَ لَنَا مِنَ الْأَرْضِ يَنْبُوعًا﴾

90. Onlar dedilər: “Bizə yer­dən bir bu­laq çıxarmayınca sə­nə iman gətir­məyə­cəyik;

91- ﴿أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَعِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهَارَ خِلَالَهَا تَفْجِيرًا﴾

91. və ya ortasından şırıl-şı­rıl çaylar axıdacağın xurma və üzüm ba­ğın ol­mayınca;

92- ﴿أَوْ تُسْقِطَ السَّمَاءَ كَمَا زَعَمْتَ عَلَيْنَا كِسَفًا أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ قَبِيلًا﴾

92. yaxud, iddia etdiyin ki­mi, göyü par­ça-parça üstü­mü­zə yağ­dır­ma­yınca; və ya Allahı və mə­ləkləri qarşımıza gətir­məyincə;

93- ﴿أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقَىٰ فِي السَّمَاءِ وَلَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّىٰ تُنَزِّلَ عَلَيْنَا كِتَابًا نَقْرَؤُهُ ۗ قُلْ سُبْحَانَ رَبِّي هَلْ كُنْتُ إِلَّا بَشَرًا رَسُولًا﴾

93. yaxud qızıldan bir evin ol­ma­yın­ca; və ya göyə qalxma­yınca biz sənə inanmayacağıq. Əgər bizə oxuyacağımız bir ki­tab en­dir­mə­sən, göyə qalx­ma­ğına da inanmaya­ca­ğıq”. De: “Rəbbim pak və mü­qəd­dəsdir! Mən isə yalnız elçi gön­dəril­miş bir insanam”.

94- ﴿وَمَا مَنَعَ النَّاسَ أَنْ يُؤْمِنُوا إِذْ جَاءَهُمُ الْهُدَىٰ إِلَّا أَنْ قَالُوا أَبَعَثَ اللَّهُ بَشَرًا رَسُولًا﴾

94. İnsanlara doğru yol gös­təricisi gəl­diyi zaman on­la­rın iman gə­tirməsinə ancaq: “Allah bir insanımı el­çi göndər­di?”– demələ­ri ma­ne oldu.

95- ﴿قُلْ لَوْ كَانَ فِي الْأَرْضِ مَلَائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ مَلَكًا رَسُولًا﴾

95. De: “Əgər yer üzündə arxa­yın gə­zib dolaşanlar mə­ləklər ol­saydı, əlbəttə, onlara göy­dən bir mələk elçi göndə­rər­dik”.

96- ﴿قُلْ كَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ ۚ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا﴾

96. De: “Mənimlə sizin ara­nızda Alla­hın şahid olması ye­tər. Hə­qiqə­tən, O, qulların­dan Xəbər­dardır, nə etdik­ləri­ni Gö­rəndir”.

97- ﴿وَمَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ ۖ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِهِ ۖ وَنَحْشُرُهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَىٰ وُجُوهِهِمْ عُمْيًا وَبُكْمًا وَصُمًّا ۖ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۖ كُلَّمَا خَبَتْ زِدْنَاهُمْ سَعِيرًا﴾

97. Allah kimi doğru yola yö­nəl­dir­sə, o, doğru yoldadır. Kimi az­dı­rırsa, on­lara Ondan başqa dost­lar tapa bil­məz­sən. Qiyamət gü­nü Biz onları kor, lal və kar olduqları halda üzü üstə bir yerə top­laya­ca­ğıq. On­ların gedəcəkləri yer Cə­hən­nəmdir. Onun alovu azal­dıqca onlar üçün alovu artıra­cağıq.

98- ﴿ذَٰلِكَ جَزَاؤُهُمْ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا وَقَالُوا أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا﴾

98. Bu, ayələrimizi inkar et­diklərinə və: “Məgər biz sür-sü­­mük və ovuntu ol­du­ğumuz hal­da yeni bir məxluq olaraq di­rildilə­cə­yik?”– dediklərinə gö­rə onla­rın cəzasıdır.

99- ﴿۞ أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ قَادِرٌ عَلَىٰ أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَجَعَلَ لَهُمْ أَجَلًا لَا رَيْبَ فِيهِ فَأَبَى الظَّالِمُونَ إِلَّا كُفُورًا﴾

99. Məgər onlar görmürlər ki, göyləri və yeri yaradan Allah on­lar kimisini də yarat­mağa qadirdir? Allah onlar üçün elə bir əcəl mü­əyyən etmişdir ki, ona heç bir şəkk-şübhə yox­dur. Zalımlar isə küfrdən baş­qa bir şey qəbul etmədilər.

100- ﴿قُلْ لَوْ أَنْتُمْ تَمْلِكُونَ خَزَائِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذًا لَأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْإِنْفَاقِ ۚ وَكَانَ الْإِنْسَانُ قَتُورًا﴾

100. De: “Əgər siz Rəbbi­min rəhmət xəzinələrinə sahib ol­say­dı­nız belə, yenə də onun xərc­lənib tükənməsindən qor­xa­raq xə­sislik edərdiniz. Çünki insan xə­sis­dir”.

101- ﴿وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَىٰ تِسْعَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ ۖ فَاسْأَلْ بَنِي إِسْرَائِيلَ إِذْ جَاءَهُمْ فَقَالَ لَهُ فِرْعَوْنُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا مُوسَىٰ مَسْحُورًا﴾

101. Biz Musaya doqquz aş­kar möcü­zə verdik. İsrail oğul­ların­dan soruş; Musa onların yanına gəldikdə Firon ona: “Ey Musa! Mən sə­nin ovsun­lan­dığını zənn edirəm”– demişdi.

102- ﴿قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا أَنْزَلَ هَٰؤُلَاءِ إِلَّا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ بَصَائِرَ وَإِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا فِرْعَوْنُ مَثْبُورًا﴾

102. Musa dedi: “Sən artıq bilirsən ki, bunları yalnız göy­lərin və yerin Rəb­bi, açıq-aş­kar mö­cüzə olaraq endirdi. Mən isə, ey Fi­ron, sənin məhv olacağını yəqin bilirəm”.

103- ﴿فَأَرَادَ أَنْ يَسْتَفِزَّهُمْ مِنَ الْأَرْضِ فَأَغْرَقْنَاهُ وَمَنْ مَعَهُ جَمِيعًا﴾

103. Firon onları bu yerdən qovub çı­xartmaq istədi. Biz isə onu və onunla bir­­likdə olanla­rın hamısını dənizdə ba­tırdıq.

104- ﴿وَقُلْنَا مِنْ بَعْدِهِ لِبَنِي إِسْرَائِيلَ اسْكُنُوا الْأَرْضَ فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ جِئْنَا بِكُمْ لَفِيفًا﴾

104. Bundan sonra İsrail oğul­larına: “Bu yerdə yaşayın! Axi­rət vədi gəlib yetişdiyi za­man sizin hamınızı məhşərə gə­tirə­cəyik”– de­dik.

105- ﴿وَبِالْحَقِّ أَنْزَلْنَاهُ وَبِالْحَقِّ نَزَلَ ۗ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا وَنَذِيرًا﴾

105. Biz Quranı haqq ola­raq nazil et­dik, o da haqq ola­raq nazil oldu. Səni də ancaq müj­də verən və xəbərdar edən bir elçi kimi gön­dərdik.

106- ﴿وَقُرْآنًا فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَىٰ مُكْثٍ وَنَزَّلْنَاهُ تَنْزِيلًا﴾

106. Quranı insanlara aram­la oxu­ya­san deyə, Biz onu his­sə­lərə ayırıb təd­riclə nazil et­dik.

107- ﴿قُلْ آمِنُوا بِهِ أَوْ لَا تُؤْمِنُوا ۚ إِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ سُجَّدًا﴾

107. De: “İstər ona inanın, is­tərsə də inanmayın. Doğru­dan da, ondan əvvəl özlərinə elm verilmiş kimsələrə, ayələr oxundu­ğu za­man üzüstə səc­də­yə qapa­nır

108- ﴿وَيَقُولُونَ سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنْ كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولًا﴾

108. və: “Rəbbimiz pak və mü­qəd­dəsdir! Rəbbimizin və­di müt­ləq yerinə yetəcəkdir!”– deyirlər.

109- ﴿وَيَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَيَزِيدُهُمْ خُشُوعًا ۩﴾

109. Onlar üzüqoylu düşüb ağ­layır və bu ayələr onların ita­ətini ar­tırır.

110- ﴿قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَٰنَ ۖ أَيًّا مَا تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ ۚ وَلَا تَجْهَرْ بِصَلَاتِكَ وَلَا تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَيْنَ ذَٰلِكَ سَبِيلًا﴾

110. De: “İstər Allah deyib ça­ğırın, istərsə də ər-Rəhman deyib çağırın. Necə ça­ğırsanız da, hər halda ən gözəl adlar Ona məx­sus­dur”. Na­mazını nə uca səs­lə, nə də pıçıltı ilə qıl. Bunların ara­sında or­ta bir yol tut.

111- ﴿وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ ۖ وَكَبِّرْهُ تَكْبِيرًا﴾

111. De: “Özünə heç bir öv­lad gö­tür­məyən, mülkündə heç bir şə­ri­ki ol­ma­yan, aciz qalma­maq­dan ötrü Özünə kö­mək edə­cək heç bir dos­ta möhtac olma­yan Allaha həmd olsun!” Onu tərif­lə­yərək uca tut.

الترجمات والتفاسير لهذه السورة: