از ابن عمر رضی الله عنهما روایت است که می گويد: از رسول الله ﷺ شنیدم که فرمود: «كُلُّكُمْ راعٍ وكُلُّكُمْ مسؤولٌ عنْ رعِيَّتِه: والأَمِيرُ رَاعٍ والرَّجُلُ راعٍ علَى أَهْلِ بَيْتِه، والمرْأَةُ راعِيةٌ على بيْتِ زَوْجِها وولَدِه، فَكُلُّكُمْ راعٍ، وكُلُّكُمْ مسؤولٌ عنْ رعِيَّتِهِ»: «همه ی شما مسئوليد و هريک از شما درباره ی زيردستانش بازخواست می شود؛ رهبر يا حاکم، مسئول رعيت است و مرد، مسئول خانواده اش؛ و زن درباره ی خانه ی شوهرش و فرزندان او مسئوليت دارد. پس همه ی شما مسئوليد و درباره ی زيردستان خود بازخواست خواهيد شد». و در لفظی آمده است: «كُلُّكُمْ راع، وكُلُّكُمْ مسؤولٌ عنْ رعِيَّتِه: الإمَامُ رَاعٍ، ومسؤولٌ عَنْ رَعِيَّتِه، والرَّجُلُ رَاعٍ في أَهْلِهِ ومسؤولٌ عَنْ رَعِيَّتِه، والمرْأَةُ راعِيةٌ في بيْتِ زَوْجِهَا ومسئولة عنْ رعِيَّتِهَا، والخَادِمُ رَاعٍ في مالِ سيِّدِهِ ومسؤولٌ عَنْ رَعِيَّتِه، فكُلُّكُمْ راعٍ ومسؤولٌ عنْ رعِيتِهِ»: «همه ی شما مسئوليد و هريک از شما درباره ی زيردستانش بازخواست می شود؛ رهبر يا حاکم، مسئول رعيت است و مرد، مسئول خانواده اش؛ و زن درباره ی خانه ی شوهرش و فرزندان او مسئوليت دارد. و خدمتکار درباره ی اموالِ آقای خود و مسئوليتی که به او سپرده شده، مسئول است. پس همه ی شما مسئوليد و درباره ی مسئوليت و زيردستان خود بازخواست خواهيد شد».
شرح الحديث :
همه ی شما نسبت به زیردستان تان حافظ و امین بوده و در برابر آنها محاسبه می شوید؛ در روز قیامت حاکم و رهبر جامعه از رعیت و زیردستان خود سوال می شود؛ همچنین مرد از خانواده اش سوال می شود که آیا آنها را به اطاعت از الله امر نموده و از معصیت و نافرمانی الله نهی کرده است؛ و حق و حقوقی را که نسبت به آنها داشته ادا نموده است؛ زن نیز در مورد خانه ی شوهرش و همچنین فرزندان او مسئول است و در روز قیامت از این موارد سوال می شود. و برده حافظ و امین اموال آقایش می باشد و از این موارد در روز قیامت سوال می گردد. بنابراین همگی حافظ و امانتدار مسئولیتی هستیم که به ما سپرده شده و در روز قیامت از آن سوال شده و محاسبه می شویم.