شرح الحديث :

این حدیث چنانکه ابوداود به آن اشاره می کند، منسوخ است؛ معاذ بن جبل رضی الله عنه خبر می دهد که رسول الله صلی الله علیه وسلم از چمباتمه زدن در روز جمعه به هنگام خطبه نهی کرده است. و چمباتمه زدن به این صورت است که کسی ران هایش را به شکمش و ساق هایش را به ران هایش بچسباند و اطراف خود را با عمامه یا چیز دیگری ببندد. رسول الله صلی الله علیه وسلم از نشستن به این روش در روز جمعه به هنگام خطبه ی امام نهی کرده است. به دو دلیل؛ 1- نشستن به این روش احتمال دارد باعث چرت زدن و به خواب رفتن شود و به این ترتیب شنیدن خطبه را از دست بدهد. 2- با نشستن به این روش احتمال کشف عورت وجود دارد. چون غالبا عرب ها یک لباس بر تن داشتند و اگر به این صورت می نشستند، عورت شان مشخص می شد؛ به همین دلیل از آن نهی شده است چنانکه در صحیح مسلم (2099) آمده است: «و از بستن کمر و زانوها با يکديگر (که در صورت اِزار نداشتن) باعث کشف عورت می شود، منع فرمود». و این نهی مخصوص کسی است که تنها یک لباس بر تن دارد و در همه وقت شامل او می شود. نووی رحمه الله می گوید: «اینگونه نشستن عادت عرب ها بود، بنابراین اگر با نشستن به این صورت بخشی از عورت مشخص می شود، این هیئت را به خود گرفتن حرام است». اما اگر کشف عورت صورت نمی گیرد، اشکالی ندارد. چون زمانی که نهی به سبب علتی معقول باشد و علت از بین برود، نهی نیز برداشته می شود. چنانکه در صحیحین از رسول الله صلی الله علیه وسلم و از طریق عبَّاد بن تميم از عمویش روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم را دیده که در مسجد به پشت دراز کشیده و یکی از پاهایش را بر روی پای دیگرش قرار داده است.

ترجمة هذا الحديث متوفرة باللغات التالية

العربية الإنجليزية الفرنسية الإسبانية التركية الأردية الأندونيسية البوسنية الروسية البنغالية الصينية