فضل الإسلام ومحاسنه
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «كُلُّ سُلاَمَى مِنَ النَّاسِ علَيْهِ صدَقةٌ كُلَّ يَوْمٍ تَطْلُعُ فيه الشَّمْس: تعدِلُ بيْن اثْنَيْنِ صدَقَةٌ، وتُعِينُ الرَّجُلَ في دابَّتِه، فَتحْمِلُهُ عَلَيْهَا، أوْ ترْفَعُ لَهُ علَيْهَا متَاعَهُ صَدَقَةٌ، والكلمةُ الطَّيِّبةُ صدَقةٌ، وبِكُلِّ خَطْوَةٍ تمْشِيها إلى الصَّلاَةِ صدقَةٌ، وَتُميطُ الأذَى عَن الطرِيق صَدَقةٌ»: «هر روز که خورشيد طلوع می کند، در ازای هريک از مفاصل انسان صدقه ای لازم است؛ همين که ميان دو نفر، به عدالت صلح و آشتی برقرار کنی، خود صدقه است؛ يا اگر به کسی کمک کنی تا سوار مرکبش شود يا بارش را برای او روی مرکبش بگذاری، صدقه است؛ سخن نيکو، صدقه است؛ و هر گامی که به سوی نماز برمی داری، صدقه است؛ و اين که خار و خاشاک (و هر چيز آزاردهنده ای) را از سر راه برداری، صدقه به شمار می رود».
عن أبي هريرة -رضي الله عنه- قال رسول الله -صلى الله عليه وآله وسلم-: «كل سُلامى من الناس عليه صدقة كل يوم تطلع فيه الشمس: تَعْدِلُ بين اثنين صدقةٌ، وتُعِينُ الرجلَ في دابتِه فتَحملُهُ عليها أو تَرفعُ له عليها متاعَهُ صَدَقَةٌ، والكلمةُ الطيبةُ صدقةٌ، وبكل خُطْوَةٍ تمشيها إلى الصلاة صدقةٌ، وتُميط الأذَى عن الطريق صدقةٌ».
شرح الحديث :
هر روزی که خورشید در آن طلوع می کند، در آن روز، بر هریک از مفاصل انسان صدقه ای لازم است؛ - تعداد مفاصل انسان 360 مفصل می باشد -؛ بعد از این مثال هایی را برای ادای صدقه ی مذکور ذکر می کند که قولی و فعلی هستند؛ و نفع آنها به فاعل آن و دیگران می رسد؛ و آنچه رسول الله صلی الله علیه وسلم در این حدیث ذکر می کند، از باب مثال است؛ چنانکه رعایت عدالت میان دو طرف در قضاوت و داوری یا صلح و آشتی بین دو نفر را از مصادیق صدقه معرفی می کند؛ که صدقه ای قولی بوده و نفع آن به دیگران می رسد. و کمک نمودن دیگری برای سوار شدن بر حیوانش یا کمک نمودن به وی برای حمل بارش بر آن را صدقه می داند که صدقه ای فعلی بوده و نفع آن به دیگران می رسد. و سخن نیک شامل هر سخنی نیکویی می شود مانند ذکر و دعا و قرائت و آموزش و امر به معروف و نهی از منکر و سایر موارد؛ این نیز صدقه ای قولی بوده و نفع آن به فاعلش و دیگران می رسد. و هر گامی که مسلمان برای نماز بر می دارد، صدقه ای برای او محسوب می شود؛ صدقه ای فعلی که نفع آن به خودش باز می گردد. و دور کردن خار و خاشاک یا سنگ یا شیشه یا هر چیزی که موجب اذیت و آزار دیگران می شود، مصداق صدقه بوده و صدقه ای فعلی می باشد که نفع آن به دیگران می رسد.