الصافات

تفسير سورة الصافات

الترجمة الكردية

Kurdî / كوردی

الترجمة الكردية

ترجمة معاني القرآن الكريم باللغة الكردية ترجمها محمد صالح باموكي، نشرها مجمع الملك فهد لطباعة المصحف الشريف بالمدينة المنورة. عام الطبعة 1433هـ. ملاحظة: ترجمات بعض الآيات (مشار إليها) تم تصويبها بمعرفة مركز رواد الترجمة، ويتاح الاطلاع على الترجمة الأصلية

﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ وَالصَّافَّاتِ صَفًّا﴾

سوێند بەو فریشتانە ڕیز بوون (لە کاتی عیبادەتدا)

﴿فَالزَّاجِرَاتِ زَجْرًا﴾

وە سوێند بەوانە کە دەخوڕن بەسەر ھەورەکاندا

﴿فَالتَّالِيَاتِ ذِكْرًا﴾

وە سوێند بەخوێنەرانی قورئان

﴿إِنَّ إِلَٰهَكُمْ لَوَاحِدٌ﴾

بەڕاستی پەرستراوی ئێوە تاك و تەنھایە

﴿رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَرَبُّ الْمَشَارِقِ﴾

پەروەردگاری ئاسمانەکان و زەوی وئەوەی لە نێوانیاندایە و پەروەردگاری خۆرھەڵاتەکان

﴿إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ﴾

بێگومان ئێمە ئاسمانی دونیامان بەجوانی ئەستێرەکان ڕازاندۆتەوە

﴿وَحِفْظًا مِنْ كُلِّ شَيْطَانٍ مَارِدٍ﴾

وە لەھەموو شەیتانێکی سەر کەش پاڕاستوومانە

﴿لَا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلَىٰ وَيُقْذَفُونَ مِنْ كُلِّ جَانِبٍ﴾

ناتوانن گوێ بگرن بۆ ئەو فریشتانەی لە بەرزترین پلەدان وە (ئەگەر بچن گوێ بگرن) لە ھەموو لایەکی (ئاسمانەوە) ئاگر باران دەکرێن

﴿دُحُورًا ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ﴾

ڕاودەنرێن زۆر بە توندی و (لە قیامەتدا) سزایان بەردەوامە وسەختە

﴿إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ﴾

(شەیتانەکان ناتوانن گوێ بگرن) مەگەر یەکێکیان بە دزیەوە ھەواڵێك (لە فریشتەیەك ببیستێ و) بە پەلە بیفڕێنێت پزیسکی گڕدار وسوتێنەری شوێن دەکەوێت (و دەی سوتێنێت)

﴿فَاسْتَفْتِهِمْ أَهُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمْ مَنْ خَلَقْنَا ۚ إِنَّا خَلَقْنَاهُمْ مِنْ طِينٍ لَازِبٍ﴾

ئەمجا (ئەی موحەممەد ﷺ) بپرسە لەوانەی(کە بێباوەڕن) ئایا ئەوان دروستکراوێکی گەورەتر وگرنگتر و بەھێزترن ؟ یان ئەو شتانەی تر کە دروستمان کردووە (لە ئاسمان و خۆر و زەوی و... ) بەڕاستی ئێمە ئەوان (ئادەمی) مان دروستکرد لە قوڕێکی لینجی جیڕ

﴿بَلْ عَجِبْتَ وَيَسْخَرُونَ﴾

بەڵام (سەیرە) تۆ سەرت سوڕماوە (چۆن باوەڕ ناھێنن) کەچی ئەوان گاڵتە دەکەن (بە تۆ کە دەڵێیت زیندوو بوونەوە ھەیە)

﴿وَإِذَا ذُكِّرُوا لَا يَذْكُرُونَ﴾

وە کاتێك ئامۆژگاری بکرێن ئامۆژگاری وەرناگرن

﴿وَإِذَا رَأَوْا آيَةً يَسْتَسْخِرُونَ﴾

وە کاتێ موعجیزەیەك ببینن دەیکەنە گاڵتەجاری

﴿وَقَالُوا إِنْ هَٰذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ﴾

وە دەڵێن ئەم (قورئانە) ھیچ نیە جگە لە جادویەکی ئاشکرا نەبێت

﴿أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ﴾

(دەڵێن) ئایا ئێمە کە مردین و بووین بەخۆڵ و ئێسکی ڕزیو ئایا ئێمە زیندوو دەکرێینەوە؟!

﴿أَوَآبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ﴾

لەگەڵ باوو باپیرانی پێشینانمان

﴿قُلْ نَعَمْ وَأَنْتُمْ دَاخِرُونَ﴾

(ئەی موحەممەد ﷺ) بڵێ: بەڵێ (ھەمووتان زیندوو دەکرێنەوە) و لەو کاتەدا ئێوە زەلیل و سەرشۆڕن

﴿فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ فَإِذَا هُمْ يَنْظُرُونَ﴾

چونکە ئەو (زیندوو بوونەوەیە) ھەر یەك دەنگە ئیتر دەست بەجێ زیندوون و دەڕوانن

﴿وَقَالُوا يَا وَيْلَنَا هَٰذَا يَوْمُ الدِّينِ﴾

وە دەڵێن: وای بۆ خۆمان ئەمە ڕۆژی تۆڵەسەندن وپاداشتە

﴿هَٰذَا يَوْمُ الْفَصْلِ الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ﴾

(پێیان دەوترێت) ئەمە ئەو ڕۆژی بڕیاردانەیە کە باوەڕتان پێی نەبوو

﴿۞ احْشُرُوا الَّذِينَ ظَلَمُوا وَأَزْوَاجَهُمْ وَمَا كَانُوا يَعْبُدُونَ﴾

(خوا بەفریشتەکان دەفەرموێت) ئەوانەی ستەمیان کرد کۆیان بکەنەوە لەگەڵ ھاوڕێکانیان (ھاو وێنەکانیان) لەگەڵ ئەوانەش دەیان پەرستن

﴿مِنْ دُونِ اللَّهِ فَاهْدُوهُمْ إِلَىٰ صِرَاطِ الْجَحِيمِ﴾

جگە لە خوا ئەمجا ڕێگای دۆزەخیان نیشان دەن

﴿وَقِفُوهُمْ ۖ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ﴾

وە ئەوانە ڕاوەستێنن بێگومان پرسیاریان لێدەکرێت

﴿مَا لَكُمْ لَا تَنَاصَرُونَ﴾

(پێیان دەوترێت) ئەوە چیتانە یارمەتی یەکتر نادەن

﴿بَلْ هُمُ الْيَوْمَ مُسْتَسْلِمُونَ﴾

(نەخێر یارمەتی یەکتر نادەن) بەڵکو ئەوان ھەموو (بەندەو پەرستراوەکانیان) لەو ڕۆژەدا گەردن کەچن بۆ خوا

﴿وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ يَتَسَاءَلُونَ﴾

و (لەو ڕۆژەدا) ڕوو دەکەنە یەکترو پرسیار لەیەکتر دەکەن

﴿قَالُوا إِنَّكُمْ كُنْتُمْ تَأْتُونَنَا عَنِ الْيَمِينِ﴾

(گومڕاکراوەکان بەگومڕاکەرەکان) دەڵێن بەڕاستی ئێوە بوون لەلای ڕاستەوە ھاتنە لامان (نەتان ھێشت شوێنی کەوین)

﴿قَالُوا بَلْ لَمْ تَكُونُوا مُؤْمِنِينَ﴾

(گومڕاکەرەکان) دەڵێن (نەخێر ڕاست ناکەن) بەڵکو ئێوە خۆتان ئیماندار نەبوون

﴿وَمَا كَانَ لَنَا عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطَانٍ ۖ بَلْ كُنْتُمْ قَوْمًا طَاغِينَ﴾

وە ئێمە ھیچ دەسەڵاتێکمان بەسەر ئێوەدا نەبوو بەڵکو خۆتان گەلێکی لەخوایاخی بوون

﴿فَحَقَّ عَلَيْنَا قَوْلُ رَبِّنَا ۖ إِنَّا لَذَائِقُونَ﴾

ئەوەتە بڕیاری پەروەردگارمان (بەسزا دانمان) سەپا بەسەرماندا، کە بەڕاستی دەبێ بیچەژین

﴿فَأَغْوَيْنَاكُمْ إِنَّا كُنَّا غَاوِينَ﴾

بەڵێ ئێمە ئێوەمان گومڕا کرد چونکە بەڕاستی خۆشمان گومڕا بووین

﴿فَإِنَّهُمْ يَوْمَئِذٍ فِي الْعَذَابِ مُشْتَرِكُونَ﴾

جا بەڕاستی ھەموویان (گومڕاکراو و گومڕاکار) لەو ڕۆژەدا لەسزادا ھاوبەشن

﴿إِنَّا كَذَٰلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ﴾

بێگومان ئێمە تاوانباران بەو جۆرە لێ دەکەین

﴿إِنَّهُمْ كَانُوا إِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ يَسْتَكْبِرُونَ﴾

بەڕاستی ھەر کاتێك بەوانە بوترایە ھیچ پەرستراوێکی ڕاست نیە بێجگە لە خوا، خۆیان بە گەورە دەزانی (و ملکەچی نەدەبوون)

﴿وَيَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُو آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَجْنُونٍ﴾

وە دەیانووت: ئایا ئێمە پەرستراوەکانمان واز لێ بھێنین؟ لە بەر شاعیرێکی شێت

﴿بَلْ جَاءَ بِالْحَقِّ وَصَدَّقَ الْمُرْسَلِينَ﴾

(نەخێر وانیە) بەڵکو ئەو (پێغەمبەرە) ھەقی ھێناوەو باوەڕی بە پێغەمبەرانی پێشوو ھەیە

﴿إِنَّكُمْ لَذَائِقُو الْعَذَابِ الْأَلِيمِ﴾

بەڕاستی ئێوە سزای سەخت دەچەژن

﴿وَمَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ﴾

و ئێوە تەنھا تۆڵەی ئەو (خراپانە)تان لێ ئەسێنرێت کەکردوتانە

﴿إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ﴾

بەڵام بەندە پاك و ھەڵبژاردەکانی خوا

﴿أُولَٰئِكَ لَهُمْ رِزْقٌ مَعْلُومٌ﴾

ئەوانەن ڕزق و ڕۆزی دیاری کراویان بۆ ھەیە

﴿فَوَاكِهُ ۖ وَهُمْ مُكْرَمُونَ﴾

کەمیوە ھاتی جۆرا و جۆرە، وە ئەوان ڕێز لێگیراون

﴿فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ﴾

لەبەھشتانی پڕ ناز و نیعمەتدا

﴿عَلَىٰ سُرُرٍ مُتَقَابِلِينَ﴾

لەسەر تەخت و کورسیە ڕازاوەکان بەرامبەر یەکتر دانیشتوون

﴿يُطَافُ عَلَيْهِمْ بِكَأْسٍ مِنْ مَعِينٍ﴾

بەسەریاندا دەسوڕێنەوە بە پەرداخی پڕ لەشەرابی پاك وخاوێن لە ڕووبارە ڕۆشتوەکانی بەھەشت

﴿بَيْضَاءَ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِينَ﴾

سپیە لە ڕەنگدا، زۆر بەلەزەتە بۆ ئەوانەی دەیخۆنەوە (کەھیچ زیانێك بەلاشە و ژیری مرۆڤ ناگەیەنێت)

﴿لَا فِيهَا غَوْلٌ وَلَا هُمْ عَنْهَا يُنْزَفُونَ﴾

(ئەو شەرابە) نەمێشکیان تێك دەدات نەسەر خۆشیان دەکات

﴿وَعِنْدَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ عِينٌ﴾

وە ئافرەتانی چاو جوان و گەورەیان لایە، کە جگە لە مێردەکانیان سەیری کەس ناکەن

﴿كَأَنَّهُنَّ بَيْضٌ مَكْنُونٌ﴾

وەکو ھێلکەی ناو ھێلانەن (یان ئەڵێی مرواری ناو سەدەفن)

﴿فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ يَتَسَاءَلُونَ﴾

ئەمجا ڕوو دەکەنە یەك و پرسیار لە یەکتر دەکەن

﴿قَالَ قَائِلٌ مِنْهُمْ إِنِّي كَانَ لِي قَرِينٌ﴾

یەکێك لەوان دەڵێت: من (لە دونیا) ھاوەڵێکم ھەبوو

﴿يَقُولُ أَإِنَّكَ لَمِنَ الْمُصَدِّقِينَ﴾

دەیووت: ئایا بەڕاستی تۆ لەوانەی باوەڕت ھەیە (بەزیندوو بوونەوە؟!)

﴿أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَدِينُونَ﴾

ئایا کاتێك مردین و بووین بە خاك و ئێسقانی ڕزیوو ئایا بەڕاستی ئێمە (زیندوو دەکرێینەوەو) سزا دەدرێن

﴿قَالَ هَلْ أَنْتُمْ مُطَّلِعُونَ﴾

(پیاوە بەھەشتییەکە) ووتی ئایا ئێوە تەماشا (ی دۆزەخ) ناکەن

﴿فَاطَّلَعَ فَرَآهُ فِي سَوَاءِ الْجَحِيمِ﴾

ئەمجا خۆی سەیری کرد کتوپڕ لە ناوەڕاستی دۆزەخدا ئەو (ھاوڕێیەی) بینی

﴿قَالَ تَاللَّهِ إِنْ كِدْتَ لَتُرْدِينِ﴾

پێی ووت سوێند بەخوا نزیك بوو منیش ھەڵدێریت

﴿وَلَوْلَا نِعْمَةُ رَبِّي لَكُنْتُ مِنَ الْمُحْضَرِينَ﴾

وە ئەگەر میھرەبانی پەروەردگارم فریام نەکەوتایە، منیش لە ئامادەکراوان (ی ناو دۆزەخ) دەبووم

﴿أَفَمَا نَحْنُ بِمَيِّتِينَ﴾

دەی ئایا ئێمە نامرین؟!

﴿إِلَّا مَوْتَتَنَا الْأُولَىٰ وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ﴾

جگە لە مردنەکەی یەکەمی (دونیا)مان وەئێمە سزا نادرێین؟!

﴿إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ﴾

بەڕاستی ئەمەیە سەرکەوتنی گەورە

﴿لِمِثْلِ هَٰذَا فَلْيَعْمَلِ الْعَامِلُونَ﴾

با تێکۆشەران بۆ پاشەڕۆژی ڕۆژێکی وا تێبکۆشن

﴿أَذَٰلِكَ خَيْرٌ نُزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ﴾

ئایا ئەو (نیعمەتانەی باسکرا) ڕێزگرتن و میوان دارییە باش وچاکە، یان(بەری) درەختی ژەقنەمووت ؟

﴿إِنَّا جَعَلْنَاهَا فِتْنَةً لِلظَّالِمِينَ﴾

بێگومان ئێمە ئەو (دارە) مان کردە ھۆی تاقی کردنەوەی ستەمکاران (کە لە دونیادا گاڵتەیان پێدەکرد)

﴿إِنَّهَا شَجَرَةٌ تَخْرُجُ فِي أَصْلِ الْجَحِيمِ﴾

بەڕاستی ئەو (ژەقنەمووتە) درەختێکە لە بێخی دۆزەخ دا دەڕوێت

﴿طَلْعُهَا كَأَنَّهُ رُءُوسُ الشَّيَاطِينِ﴾

بەرووبوومەکەی ھەروەك سەری شەیتانەکانە (ناشیرین و چڵ چڵاویە)

﴿فَإِنَّهُمْ لَآكِلُونَ مِنْهَا فَمَالِئُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ﴾

جا بێگومان ئەو (دۆزەخیانە) لەو درەختە دەخۆن و سکیان لە (بەری) ئەو درەختە پڕ دەکەن

﴿ثُمَّ إِنَّ لَهُمْ عَلَيْهَا لَشَوْبًا مِنْ حَمِيمٍ﴾

لە پاشان بەڕاستی ئاوێکی لێڵی زۆر گەرمی بەسەردا دەخۆنەوە

﴿ثُمَّ إِنَّ مَرْجِعَهُمْ لَإِلَى الْجَحِيمِ﴾

بێگومان دواتر گەڕانەوەیان بۆ دۆزەخە

﴿إِنَّهُمْ أَلْفَوْا آبَاءَهُمْ ضَالِّينَ﴾

بەڕاستی ئەوان باو و باپیرانی خۆیانیان بە گومڕایی بینی

﴿فَهُمْ عَلَىٰ آثَارِهِمْ يُهْرَعُونَ﴾

ئەمجا ئەوان ھاندەدران بۆ شوێن کەوتنیان (لە گومڕاییدا)

﴿وَلَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَكْثَرُ الْأَوَّلِينَ﴾

سوێند بەخوا بێگومان پێش ئەو (گومڕایانەی قوڕەیش) زۆربەی گەلە پێشینەکان گومڕا بوون

﴿وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا فِيهِمْ مُنْذِرِينَ﴾

سوێند بەخوا بێگومان ئێمە لە ناو خۆیاندا (پێغەمبەرانی) ترسێنەرمان بۆ ناردن

﴿فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُنْذَرِينَ﴾

ئەمجا (ئەی موحەممەد ﷺ) سەرنج بدە سەرئەنجامی ترسێنراوەکان چۆن بوو

﴿إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ﴾

بەڵام بەندە پاك و ھەڵبژاردەکانی خوا

﴿وَلَقَدْ نَادَانَا نُوحٌ فَلَنِعْمَ الْمُجِيبُونَ﴾

سوێند بەخوا بەڕاستی نوح (علیە السلام) ھاواری لێ کردین ئەمجا ئێمەش زۆر چاك وەڵامی (ھاوارەکەی) ئەومان دایەوە

﴿وَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ﴾

خۆی و کەسوکاری (باوەڕداری) مان لە تەنگانە گەورەکە ڕزگار کرد

﴿وَجَعَلْنَا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الْبَاقِينَ﴾

وە تەنھا نەوەکانی ئەومان (لەسەر زەوی) ھێشتەوە

﴿وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ﴾

وە باس وناوبانگی(باشی) ئەومان لەناو گەلە پاشینەکاندا ھێشتەوە (کە ئەمەیە)

﴿سَلَامٌ عَلَىٰ نُوحٍ فِي الْعَالَمِينَ﴾

سەلام و دروود لەسەر نوح لە لایەن ھەموو جیھانیانەوە

﴿إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ﴾

بەڕاستی ئێمە ئا بەو شێوە پاداشتی چاکەکاران دەدەینەوە

﴿إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ﴾

بێگومان ئەو لە بەندە باوەڕدارەکانی ئێمە بوو

﴿ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ﴾

لە پاشان ئەوانی تر (دوژمنان)مان نوقم کرد

﴿۞ وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ﴾

بەڕاستی ئیبراھیم لە پەیڕەوان و شوێنکەوتوانی نوح بوو (لە بنەماکانی ئایندا)

﴿إِذْ جَاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ﴾

کاتێك بە دڵێکی ساغەوە بەرەو پەروەردگاری ھات

﴿إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَاذَا تَعْبُدُونَ﴾

کاتێك کە بەباوکی و گەلەکەی ووت چی دەپەرستن

﴿أَئِفْكًا آلِهَةً دُونَ اللَّهِ تُرِيدُونَ﴾

ئایا بێجگە لە خوا پەرستراوێکی درۆ و ھەڵبەستراوتان دەوێت (بیپەرستن)

﴿فَمَا ظَنُّكُمْ بِرَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

ئاخۆ گومانتان چۆنە بەرانبەر بە پەروەردگاری جیھانیان؟

﴿فَنَظَرَ نَظْرَةً فِي النُّجُومِ﴾

ئەمجا سەیرێکی ئەستێرەکانی کرد

﴿فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٌ﴾

جا ووتی من نەخۆشم (نایەم بۆ جەژنەکەتان لە دەرەوەی شار)

﴿فَتَوَلَّوْا عَنْهُ مُدْبِرِينَ﴾

ئەوانیش پشتیان تێکرد و ڕۆشتن (بۆ دەرەوەی شار بۆ جەژنەکەیان)

﴿فَرَاغَ إِلَىٰ آلِهَتِهِمْ فَقَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ﴾

جا (ئیبراھیم) بە نھێنی ڕۆشت بۆ لای پەرستراوەکانیان (بە گاڵتەوە) پێی ووتن ئەوە بۆ شت ناخۆن

﴿مَا لَكُمْ لَا تَنْطِقُونَ﴾

ئەوە چیتانە قسە ناکەن

﴿فَرَاغَ عَلَيْهِمْ ضَرْبًا بِالْيَمِينِ﴾

ئەمجا بەدەستی ڕاستی (بە تەور) دەستیکرد بەلێدانیان (ورد وردی کردن جگە بتە گەورەکەیان)

﴿فَأَقْبَلُوا إِلَيْهِ يَزِفُّونَ﴾

(گەلەکەی زانیان) یەکسەر بە پەلە بەرەو ئیبراھیم ھاتن

﴿قَالَ أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ﴾

(ئیبراھیم) ووتی ئایا ئێوە بتانێك دەپەرستن کە خۆتان دەیتاشن و دروستی دەکەن؟

﴿وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ﴾

لە کاتێکدا خوا بەدیھێنەری خۆتان و ئەو بتانەشە دروستان کردون

﴿قَالُوا ابْنُوا لَهُ بُنْيَانًا فَأَلْقُوهُ فِي الْجَحِيمِ﴾

ووتیان بینایەکی بەرزی بۆ دروست بکەن (پڕی کەن لە ئاگر) و فڕێی بدەنە ناو ئاگرەکەوە

﴿فَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَسْفَلِينَ﴾

وویستیان (بیکوژن) بە پیلان بەڵام ئێمە ئەوانمان ژێر خست

﴿وَقَالَ إِنِّي ذَاهِبٌ إِلَىٰ رَبِّي سَيَهْدِينِ﴾

(ئیبراھیم) ووتی من دەڕۆم بۆ لای پەروەردگارم، دڵنیام ڕێنمونیم دەکات

﴿رَبِّ هَبْ لِي مِنَ الصَّالِحِينَ﴾

ئەی پەروەردگارم مناڵێکی چاکم پێببەخشە

﴿فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلَامٍ حَلِيمٍ﴾

ئێمەش مژدەی کوڕێکی لەسەرخۆمان پێـدا

﴿فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَىٰ فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانْظُرْ مَاذَا تَرَىٰ ۚ قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ ۖ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ﴾

جا کاتێك ئەو (کوڕەگەورە بوو تا) گەشتە ئەوەی ئیش و کار بکات لەگەڵ (ئیبراھیم)دا (ئیبراھیم) ووتی ئەی کوڕە خۆشەویستەکەم بەڕاستی من لە خەودا بینیم کە سەرت دەبڕم جا سەرنج بدە دەڵێیت چی و ڕات چیە؟ (کوڕەکە = ئیسماعیل) ووتی بابەگیان ئەوەی فەرمانت پێدراوە بیکە دڵنیابە دەمبینیت بە وویستی خوا لە خۆگران دەبم

﴿فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِينِ﴾

ئەمجا کاتێك ھەر دووکیان ملکەچ بوون (بۆ فەرمانی خوا) و ئیبراھیم ئیسماعیلی بەڕوودا خستەسەر زەوی

﴿وَنَادَيْنَاهُ أَنْ يَا إِبْرَاهِيمُ﴾

ئێمەش بانگمان کرد ئەی ئیبراھیم

﴿قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيَا ۚ إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ﴾

بێگومان خەوەکەت بەجێھێنا بەڕاستی ئێمە ئا بەو شێوە پاداشتی چاکەکاران دەدەینەوە

﴿إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ الْبَلَاءُ الْمُبِينُ﴾

بێگومان ئەمە تاقیکردنەوەی ئاشکرابوو

﴿وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ﴾

وە بەرانێکی گەورەمان کردە قوربانی ئەو (ئیسماعیل)

﴿وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ﴾

وە باس وناوبانگی(باشی) ئەومان لەناو گەلە پاشینەکاندا ھێشتەوە (کە ئەمەیە)

﴿سَلَامٌ عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ﴾

دروود و سەلام لەسەر ئیبراھیم

﴿كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ﴾

ئا بەو شێوە پاداشتی چاکەکاران دەدەینەوە

﴿إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ﴾

بێگومان ئەو لە بەندە باوەڕدارەکانی ئێمە بوو

﴿وَبَشَّرْنَاهُ بِإِسْحَاقَ نَبِيًّا مِنَ الصَّالِحِينَ﴾

مژدەی ئیسحاقمان پێدا (کە دەبێتە) پێغەمبەرێك لەچاکەکاران

﴿وَبَارَكْنَا عَلَيْهِ وَعَلَىٰ إِسْحَاقَ ۚ وَمِنْ ذُرِّيَّتِهِمَا مُحْسِنٌ وَظَالِمٌ لِنَفْسِهِ مُبِينٌ﴾

جا فەڕ و بەرەکەتمان ڕشت بەسەر ئیبراھیم و ئیسحاقدا و لە نەوەی ھەردووکیـان کارچاك و ستەمکار لەدەروونی خۆی بەئاشکرا ھەبوو

﴿وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَارُونَ﴾

سوێند بەخوا بێگومان منەتمان نا بەسەر موساو ھاروندا

﴿وَنَجَّيْنَاهُمَا وَقَوْمَهُمَا مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ﴾

ھەردووکیان و گەلەکەیانمان لە تەنگانە گەورەکە ڕزگار کرد

﴿وَنَصَرْنَاهُمْ فَكَانُوا هُمُ الْغَالِبِينَ﴾

وە یارمەتیمان دان، بۆیە ھەر ئەوان سەرکەوتن (بەسەر فیرعەون و کۆمەڵەکەیدا)

﴿وَآتَيْنَاهُمَا الْكِتَابَ الْمُسْتَبِينَ﴾

وە کتێبی ڕوونکەرەوەمان دا بەھەردووکیان (بەموسا و ھارون)

﴿وَهَدَيْنَاهُمَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ﴾

وە ڕێنمونی ھەردووکیانمان کرد بۆ رێگای ڕاست

﴿وَتَرَكْنَا عَلَيْهِمَا فِي الْآخِرِينَ﴾

وە ناوبانگی چاکی ھەردووکیانمان لە ناو گەلە پاشینەکاندا ھێشتەوە

﴿سَلَامٌ عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَارُونَ﴾

سەلام لەسەر موسا و ھارون بێت

﴿إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ﴾

بەڕاستی ئێمە ئا بەو شێوە پاداشتی چاکەکاران دەدەینەوە

﴿إِنَّهُمَا مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ﴾

بێگومان ھەردووکیان لەبەندە ئیماندارەکانی ئێمەن

﴿وَإِنَّ إِلْيَاسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾

بەڕاستی ئیلیاس (پێغەمبەرێك بوو) لەپێغەمبەران

﴿إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَلَا تَتَّقُونَ﴾

کاتێك بەگەلەکەی ووت ئەوە لەخوا ناترسن (خۆتان ناپارێزن)

﴿أَتَدْعُونَ بَعْلًا وَتَذَرُونَ أَحْسَنَ الْخَالِقِينَ﴾

ئایا (بتی) بەعل دەپەرستن و واز دەھێنن لە (پەرستنی) چاکترینی دروستکەر و بەدیھێنەران(کە خوای گەورەیە)

﴿اللَّهَ رَبَّكُمْ وَرَبَّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ﴾

کەخوای پەروەردگاری ئێوە و باوو باپیرە پێشینەکانتانە

﴿فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ﴾

کەچی باوەڕیان نەھێنا بە ئیلیاس کەوابوو بێگومان ئەوان ئامادە دەکرێن(لە دۆزەخدا)

﴿إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ﴾

بەڵام بەندە پاك و ھەڵبژاردەکانی خوا

﴿وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ﴾

وە باس وناوبانگی(باشی) ئەومان لەناو گەلە پاشینەکاندا ھێشتەوە (کە ئەمەیە)

﴿سَلَامٌ عَلَىٰ إِلْ يَاسِينَ﴾

سەلام لەسەر ئیلیاس بێت (ئیلیاسین و ئیلیاس ھەر یەك کەسە)

﴿إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ﴾

بەڕاستی ئێمە ئا بەو شێوە پاداشتی چاکەکاران دەدەینەوە

﴿إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ﴾

بێگومان ئەو لە بەندە باوەڕدارەکانی ئێمە بوو

﴿وَإِنَّ لُوطًا لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾

بەڕاستی لوط (پێغەمبەرێك بوو) لە پێغەمبەران

﴿إِذْ نَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ أَجْمَعِينَ﴾

کاتێك خۆی و ھەموو کەسەکانی و شوێن کەوتووانیمان ڕزگار کرد

﴿إِلَّا عَجُوزًا فِي الْغَابِرِينَ﴾

بێجگە لەپیرەژنێك (خێزانی لوط ) کە لە تیاچووەکان بوو

﴿ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ﴾

پاشان ئەوانی ترمان لەناوبرد

﴿وَإِنَّكُمْ لَتَمُرُّونَ عَلَيْهِمْ مُصْبِحِينَ﴾

بەڕاستی ئێوە (ئەی قوڕەیشیەکان) بە بەیانیاندا (بە ڕۆژ) دەڕۆن بەسەر (شوێنەوارەکانیاندا)

﴿وَبِاللَّيْلِ ۗ أَفَلَا تَعْقِلُونَ﴾

و بەشەودا ئایا ئیتر ژیر نابن

﴿وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾

وە بە ڕاستی یونس (پێغەمبەرێك بوو) لەپێغەمبەران

﴿إِذْ أَبَقَ إِلَى الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ﴾

کاتێک ڕایکرد بۆ لای کەشتیەکی پڕ (لە خەڵك)

﴿فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ الْمُدْحَضِينَ﴾

ئەمجا (ئەو کەشتیە لەبەر ئەوەی باری قوورس بوو، لەترسی نوقم نەبوونی، خەڵکەکەی کە لەناویدا بوون، قورعەکێشیان کرد بۆ ئەوەی ئەو کەسەی دەرچوو بیخەنە ناو دەریاکەوە وباری کەشتەیەکە سووکتر ببێت) قورعەیان کرد (یونس) ئەو کەسە بوو لەقورعەکە سەرنەکەوت

﴿فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ وَهُوَ مُلِيمٌ﴾

(خرایە دەریاکە و) ئەمجا نەھەنگێك قووتی دا ئەویش شایانی سەرزەنشت بوو

﴿فَلَوْلَا أَنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُسَبِّحِينَ﴾

خۆ ئەگەر بەڕاستی ئەو لە یادکارانی (خوا) نەبوایە

﴿لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ﴾

ھەتا ڕۆژی زیندوو بوونەوە لەناو سکی ئەو (نەھەنگەدا) دەمایەوە

﴿۞ فَنَبَذْنَاهُ بِالْعَرَاءِ وَهُوَ سَقِيمٌ﴾

بە ھۆی ئەوەوە فڕێماندایە زەویەکی ڕووت (بێ دار و درەخت) و نەخۆشیش بوو

﴿وَأَنْبَتْنَا عَلَيْهِ شَجَرَةً مِنْ يَقْطِينٍ﴾

وە ڕووەکێکی کولەکەمان بەسەریدا ڕواند

﴿وَأَرْسَلْنَاهُ إِلَىٰ مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ﴾

ئەوسا بە پێغەمبەرێتی ناردمان بۆ لای سەد ھەزار کەس یان زیاتر

﴿فَآمَنُوا فَمَتَّعْنَاهُمْ إِلَىٰ حِينٍ﴾

گەلەکەش باوەڕیان ھێنا و بەو ھۆیەوە بەھرەمەندمان کردن لەژیان تا ماوەیەك

﴿فَاسْتَفْتِهِمْ أَلِرَبِّكَ الْبَنَاتُ وَلَهُمُ الْبَنُونَ﴾

ئەمجا (ئەی موحەممەد ﷺ) پرسیاریان لێ بکە ئایا کچان بۆ پەروەردگاری تۆیە و کوڕانیش ھی ئەوانە؟

﴿أَمْ خَلَقْنَا الْمَلَائِكَةَ إِنَاثًا وَهُمْ شَاهِدُونَ﴾

یان ئەوان بە دیارەوە بوون کە ئێمە فریشتەکانمان بە مێینە دروستکرد

﴿أَلَا إِنَّهُمْ مِنْ إِفْكِهِمْ لَيَقُولُونَ﴾

بێدار بن بەڕاستی ئەوان لە دەس ھەڵبەسی خۆیانەوە دەڵێن

﴿وَلَدَ اللَّهُ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ﴾

سوێند بەو فریشتانە ڕیز بوون (لە کاتی عیبادەتدا)

﴿أَصْطَفَى الْبَنَاتِ عَلَى الْبَنِينَ﴾

ئایا (خوا) کچانی ھەڵبژاردووە (بۆ خۆی) بەسەر کوڕاندا

﴿مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ﴾

چیتانە چۆن بڕیاری وا دەدەن

﴿أَفَلَا تَذَكَّرُونَ﴾

دەی ئایا بیر ناکەنەوە؟

﴿أَمْ لَكُمْ سُلْطَانٌ مُبِينٌ﴾

یان بەڵگەیەکی ڕوونتان (لەم بارەیەوە) ھەیە

﴿فَأْتُوا بِكِتَابِكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ﴾

دەی کتێبەکەتان (بەڵگەکەتان) بھێنن ئەگەر ڕاست دەکەن

﴿وَجَعَلُوا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْجِنَّةِ نَسَبًا ۚ وَلَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ﴾

وە ئەو (بێ باوەڕانە) لە نێوان خواو جنۆکەدا خزمایەتیان بڕیارداوە سوێند بەخوا بێگومان جنۆکەکان دەیانزانی کە بەڕاستی ئەوان ئامادە دەکرێن (لەڕۆژی دواییدا)

﴿سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ﴾

پاك و بێگەردە خوا لەوەی ئەو (بێ باوەڕانە) دەیڵێن

﴿إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ﴾

(ھەموویان سزا دەدرێن) بێجگە بەندە خاوێن کراوەکانی خوا

﴿فَإِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ﴾

ئەمجا بەڕاستی ئێوە و ئەو (بتانە)یش کە دەیپەرستن

﴿مَا أَنْتُمْ عَلَيْهِ بِفَاتِنِينَ﴾

ئێوە ناتوانن لەبەرانبەری خوادا گومڕاکەری (کەس) بن

﴿إِلَّا مَنْ هُوَ صَالِ الْجَحِيمِ﴾

بێجگە ئەو کەسەی (خوا دەزانێت) دەچێتە دۆزەخەوە

﴿وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَعْلُومٌ﴾

(فریشتەکان دەڵێن) ھیچ کام لەئێمە نیە مەگەر پلەو شوێنێکی دیاریکراوی خۆی ھەیە

﴿وَإِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ﴾

وە بەڕاستی ئێمە ھەموومان بەڕیز وەستاوین (بۆ عیبادەت و بەجێھێنانی فەرمانی خوا)

﴿وَإِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ﴾

وە بێگومان ئێمەین ھەمیشە تەسبیحات وزیکر ویادی ئەو دەکەین

﴿وَإِنْ كَانُوا لَيَقُولُونَ﴾

بێگومان ھەر چەندە بت پەرستان دەیانووت

﴿لَوْ أَنَّ عِنْدَنَا ذِكْرًا مِنَ الْأَوَّلِينَ﴾

بەڕاستی ئەگەر کتێبێ (ی ئاسمانی وەك کتێبی) پێشینانمان ھەبوایە

﴿لَكُنَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ﴾

بەڕاستی ئێمە لە بەندە پاك و خاوێنەکانی خوا دەبووین

﴿فَكَفَرُوا بِهِ ۖ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ﴾

ئەمجا (کە کتێبیان بۆ ھات) باوەڕیان پێ نەھێنا، جابەزوویی دەزانن (سەر ئەنجامی بێ بڕواییەکەیان چۆن دەبێت)

﴿وَلَقَدْ سَبَقَتْ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا الْمُرْسَلِينَ﴾

سوێند بەخوا بێگومان پێشتر بڕیارمان داوە بۆ بەندە نێردراوەکانمان

﴿إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنْصُورُونَ﴾

کە بێگومان ھەر ئەوان سەر دەخرێن

﴿وَإِنَّ جُنْدَنَا لَهُمُ الْغَالِبُونَ﴾

دیاریشە ھەر سەربازانی ئێمە سەردەکەوون

﴿فَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّىٰ حِينٍ﴾

تۆش وازیان لێ بھێنە تا ئەو ماوەی(دیاریکراوە بۆ لەناوبردنیان)

﴿وَأَبْصِرْهُمْ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ﴾

وە بیان بینە (سەرنجامیان چۆن دەبێت) لەمەولا ئەوانیش دەبینن (چییان بەسەر دێت)

﴿أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُونَ﴾

جا ئایا بەپەلە داوای سزای ئێمە دەکەن

﴿فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمْ فَسَاءَ صَبَاحُ الْمُنْذَرِينَ﴾

ھەر کاتێك سزای ئێمە ھاتە خوارەوە بۆ ناو ماڵەکانیان ئەوسا ترسێنراوان چ ڕۆژێکی خراپ و تەنگیان دەبێت

﴿وَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّىٰ حِينٍ﴾

وە وازیان لێ بھێنە ھەتائەو ماوەی (دیاریکراوە بۆیان)

﴿وَأَبْصِرْ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ﴾

وە ببینە ئەمجا لەمەولا ئەوانیش دەبینن

﴿سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ﴾

پەروەردگارت پاك و بێگەردە، پەروەردگاری باڵا دەست لەوەی بێ باوەڕان دەیڵێن (دەربارەی)

﴿وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ﴾

سڵاو و درودیش بۆ گشت پێغەمبەران

﴿وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾

سوپاس و ستایشیش بۆ خوای پەروەردگاری ھەموو جیھانیان

الترجمات والتفاسير لهذه السورة: