المحيط
كلمة (المحيط) في اللغة اسم فاعل من الفعل أحاطَ ومضارعه يُحيط،...
Cabir -radıyallahu anh-'dan rivayet olunan bir hadiste Allah Rasûlü –sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur: «Satarken, alırken, alacağını isterken, kolaylık gösteren kimseye Allah rahmet etsin.»
Hadisin Manası: “Kolaylık gösteren kimseye Allah rahmet etsin." Satarken, alırken, alacağını isterken, kolaylık gösteren kimseye Allah rahmet etsin. Bu kimse ister erkek, ister kadın olsun değişmez, hüküm aynıdır. Hadiste geçen adam ifadesi çoğunluk göz önünde bulundurularak söylenmiştir. “Satarken kolaylık gösteren” Yani kolay muamelede bulunan, müşteriye fiyatı çok yükseltmeyen, gereken indirimi yaparak, ürünü satan kimseye denir. İmam Ahmed ve Nesâî’nin Osman b. Afvan –radiyallahu anhu’dan- rivayet ettikleri bir hadiste “Nebî –sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur: “Alıcı ve satıcı olarak kolay olan, kolaylık sağlayan kimseyi Allah –Azze ve Celle- cennetine sokar.” “Satın alırken kolaylık gösteren” Tartışmadan, fiyatı dibe düşürmeden, hoş görüyle satın alan demektir. “Alacağını isterken kolaylık gösteren” Alacağını borçlu kimseden isterken yumuşak huylulukla, lütuf ve güzellikle isteyen kimse demektir. İbn Hibban’ın Cabir –radiyallahu anhu’den- naklettiği bir rivayette, “Borcunu öderken kolaylık gösteren” ifadesi yer almaktadır. Yani borcunu güzel ve kolaylıkla öder. Geciktirmeden zamanında tüm hakları yerine getirerek iade eder. Gönül hoşnutluğu içinde bunu yapar. Bu dört haslete sahip olan kimselere Nebî –sallallahu aleyhi ve sellem- rahmet ile dua etmiştir. Alırken, satarken, borcunu isterken ve öderken kolaylık gösteren kimseler bu duaya mazhar olurlar.