المتعالي
كلمة المتعالي في اللغة اسم فاعل من الفعل (تعالى)، واسم الله...
از نعمان بن بشیر رضی الله عنهما روایت است که می گوید: پدرم بخشی از مالش را به من بخشيد. مادرم عَمْرَه دختر رَوَاحه گفت: تا رسول الله ﷺ را گواه نگيری، من راضی نخواهم شد. پس پدرم نزد رسول الله ﷺ رفت تا ايشان را بر صدقه اش به من گواه بگيرد. رسول الله ﷺ به او فرمود: «أَفَعَلْتَ هَذَا بِوَلَدِكَ كُلِّهِمْ»: «آيا با ساير فرزندانت نيز چنين رفتار کرده ای؟». گفت: خير. فرمود: «اتَّقُوا اللَّهَ وَاعْدِلُوا فِي أَوْلاَدِكُمْ»: «از الله بترسيد و ميان فرزندان تان با عدالت رفتار کنيد». آنگاه پدرم برگشت و بخشش و صدقه ی خود را پس گرفت. و در لفظی آمده که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «فَلا تُشْهِدْنِي إذاً، فَإِنِّي لا أَشْهَدُ عَلَى جَوْرٍ»: «بنابراین مرا گواه نگیر که من بر ظلم گواهی نمی دهم». و در لفظی آمده که می فرماید: «فَأَشْهِدْ عَلَى هَذَا غَيْرِي»: «کسی دیگر را در این مورد گواه بگیر».
شرح الحديث :
نعمان بن بشیر انصاری روایت می کند که پدرش بخشی از اموالش را به وی اختصاص داد و چون مادرش خواست از این مساله مطمئن شود، از پدرش خواست تا رسول الله صلی الله علیه وسلم را در این مورد گواه بگیرد؛ اما وقتی پدرش نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم می رود تا ایشان را گواه بگیرد، رسول الله صلی الله علیه وسلم به وی می فرماید: «آیا همچون این صدقه به همه ی فرزندانت بخشیده ای؟» وی می گوید: خیر؛ تبعیض قائل شدن بین فرزندان یا ترجیح دادن برخی از آنها، عملی منافی با تقوا بوده و مصداق ظلم و ستم می باشد؛ و با مفاسدی همراه است؛ چون سبب فاصله افتادن میان فرزندان و دوری آنها از هم می شود و ایجاد کینه و دشمنی در میان فرزندان از پیامدهای آن می باشد. و چون این مفاسد را به دنبال داشت، رسول الله صلی الله علیه وسلم به وی می فرماید: «از الله بترسید و با عدالت در بین فرزندان تان رفتار کنید و مرا بر ظلم و ستم گواه نگیرید». و با این پاسخ وی را توبیخ نموده و از این کار باز می دارد که: «کسی دیگر را در این مورد گواه بگیر». به همین دلیل بشیر رضی الله عنه از دادن این صدقه به نعمان خوداری می کند؛ چنانکه همواره حد و مرزهای الهی را رعایت می کردند.