تفسير سورة الدّخان

الترجمة الفارسية - حسين تاجي

ترجمة معاني القرآن الكريم باللغة الفارسية ترجمها د. حسين تاجي كله داري.

1- ﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ حم﴾

حم (حا. میم).

2- ﴿وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ﴾

سوگند به کتاب روشنگر.

3- ﴿إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ ۚ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرِينَ﴾

بی‌گمان ما آن را در شب مبارک (و فرخندۀ قدر) نازل کردیم، بی‌شک ما (همواره) هشدار دهنده بوده‌ایم.

4- ﴿فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ﴾

در آن شب هر امر با حکمت (و استواری) فیصله (و تدبیر) می‌شود [ آنچه از روزی و عمر و مصیبت، برای انسان‌ها فیصله شده است، و در لوح محفوظ ثبت است، به فرشتگان سپرده می‌شود. (تفسیر ابن کثیر).].

5- ﴿أَمْرًا مِنْ عِنْدِنَا ۚ إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ﴾

فرمانی از جانب ما (بود)، بی‌گمان ما فرستندۀ (آن) بوده‌ایم.

6- ﴿رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ﴾

رحمتی است از سوی پروردگارت، بی‌گمان او ست که شنوای داناست.

7- ﴿رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا ۖ إِنْ كُنْتُمْ مُوقِنِينَ﴾

پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه در میان آن دو است، اگر شما یقین دارید.

8- ﴿لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ ۖ رَبُّكُمْ وَرَبُّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ﴾

هیچ معبودی (به حق) جز او نیست، زنده می‌کند و می‌میراند، پروردگار شما و پروردگار پدران نخستین شماست.

9- ﴿بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ يَلْعَبُونَ﴾

بلکه، آن‌ها در شک اند (و) بازی می‌کنند.

10- ﴿فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي السَّمَاءُ بِدُخَانٍ مُبِينٍ﴾

پس (ای پیامبر) منتظر روزی باش که آسمان دودی آشکار (پدید) آورد.

11- ﴿يَغْشَى النَّاسَ ۖ هَٰذَا عَذَابٌ أَلِيمٌ﴾

که (تمام) مردم را فرا می‌گیرد، این عذابی دردناک است.

12- ﴿رَبَّنَا اكْشِفْ عَنَّا الْعَذَابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ﴾

(آنگاه کافران می‌گویند:) «پروردگارا! (این) عذاب را از ما برطرف کن، بی‌گمان ما ایمان می‌آوریم».

13- ﴿أَنَّىٰ لَهُمُ الذِّكْرَىٰ وَقَدْ جَاءَهُمْ رَسُولٌ مُبِينٌ﴾

چگونه (و از کجا) پند می‌پذیرند در حالی‌که پیامبر روشنگر برایشان آمد!

14- ﴿ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَقَالُوا مُعَلَّمٌ مَجْنُونٌ﴾

سپس از او روی گرداندند، و گفتند: «(او) آموزش یافته‌ای دیوانه است».

15- ﴿إِنَّا كَاشِفُو الْعَذَابِ قَلِيلًا ۚ إِنَّكُمْ عَائِدُونَ﴾

بی‌گمان ما اندکی عذاب را برطرف می‌کنیم، (ولی) شما (به کفر و اعمال زشت خود) باز می‌گردید.

16- ﴿يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرَىٰ إِنَّا مُنْتَقِمُونَ﴾

روزی‌که به گرفتنی سخت (آن‌ها را) فروگیریم، بی‌گمان ما انتقام گیرنده‌ایم.

17- ﴿۞ وَلَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَجَاءَهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ﴾

و به راستی ما پیش از آن‌ها قوم فرعون را آزمودیم، و پیامبری بزرگوار به سوی‌شان آمد.

18- ﴿أَنْ أَدُّوا إِلَيَّ عِبَادَ اللَّهِ ۖ إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ﴾

(و به آن‌ها گفت:) که «بندگان الله (= بنی اسرائیل) را به من و ا گذارید، بی‌گمان من برای شما فرستادۀ امینی هستم.

19- ﴿وَأَنْ لَا تَعْلُوا عَلَى اللَّهِ ۖ إِنِّي آتِيكُمْ بِسُلْطَانٍ مُبِينٍ﴾

و (نیز) بر الله برتری مجویید، بی‌تردید من برای شما دلیل روشنی آورده ام.

20- ﴿وَإِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُمْ أَنْ تَرْجُمُونِ﴾

و همانا من به پروردگار خود و پروردگار شما پناه می‌برم، از اینکه مرا سنگسار کنید.

21- ﴿وَإِنْ لَمْ تُؤْمِنُوا لِي فَاعْتَزِلُونِ﴾

و اگر به من ایمان نمی‌آورید، پس از من کناره بگیرید.

22- ﴿فَدَعَا رَبَّهُ أَنَّ هَٰؤُلَاءِ قَوْمٌ مُجْرِمُونَ﴾

آنگاه به درگاه پروردگارش دعا کرد که: این‌ها گروهی مجرمند.

23- ﴿فَأَسْرِ بِعِبَادِي لَيْلًا إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ﴾

پس (به او حکم داده شد:) بندگان مرا شبانه ببر، یقیناً شما تعقیب می‌شوید.

24- ﴿وَاتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْوًا ۖ إِنَّهُمْ جُنْدٌ مُغْرَقُونَ﴾

و دریا را آرام وا گذار، بی‌گمان آن‌ها لشکری غرق شده خواهند بود.

25- ﴿كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ﴾

چه بسیار باغ‌ها و چشمه‌ها را (بعد از غرق شدن‌شان) رها کردند.

26- ﴿وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ﴾

و (نیز) زراعت‌ها و قصر‌های نیکو (و زیبا).

27- ﴿وَنَعْمَةٍ كَانُوا فِيهَا فَاكِهِينَ﴾

و نعمتی که در آن (شادمان) بودند.

28- ﴿كَذَٰلِكَ ۖ وَأَوْرَثْنَاهَا قَوْمًا آخَرِينَ﴾

اینچنین بود، و ما (همۀ) آن‌ها را به مردمی ‌دیگر وا گذاشتیم.

29- ﴿فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ وَمَا كَانُوا مُنْظَرِينَ﴾

پس آسمان و زمین بر آن‌ها نگریست، و (به آن‌ها) مهلت داده نشد.

30- ﴿وَلَقَدْ نَجَّيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مِنَ الْعَذَابِ الْمُهِينِ﴾

و مسلماً بنی اسرائیل را از عذاب ذلت بار نجات دادیم.

31- ﴿مِنْ فِرْعَوْنَ ۚ إِنَّهُ كَانَ عَالِيًا مِنَ الْمُسْرِفِينَ﴾

از فرعون، که او سرکشی از اسراف‌کاران بود.

32- ﴿وَلَقَدِ اخْتَرْنَاهُمْ عَلَىٰ عِلْمٍ عَلَى الْعَالَمِينَ﴾

و به راستی ما آن‌ها را با علم (و آگاهی) بر جهانیان (زمان‌شان) برگزیدیم.

33- ﴿وَآتَيْنَاهُمْ مِنَ الْآيَاتِ مَا فِيهِ بَلَاءٌ مُبِينٌ﴾

و از نشانه‌ها آنچه به آن‌ها دادیم که آزمایش آشکاری در آن بود.

34- ﴿إِنَّ هَٰؤُلَاءِ لَيَقُولُونَ﴾

بی‌گمان این‌ها (= مشرکان) می‌گویند:

35- ﴿إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولَىٰ وَمَا نَحْنُ بِمُنْشَرِينَ﴾

«سرانجام جز همین مرگ نخستین ما نیست، و ما هرگز بر انگیخته نخواهیم شد.

36- ﴿فَأْتُوا بِآبَائِنَا إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ﴾

پس اگر راست می‌گویید: نیاکان ما را (زنده کنید و) بیاورید».

37- ﴿أَهُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۚ أَهْلَكْنَاهُمْ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ﴾

آیا آن‌ها بهترند یا قوم «تبّع» و کسانی‌که پیش از آن‌ها بودند؟ ما آن‌ها را هلاک نمودیم، بی‌گمان آن‌ها مجرم بودند.

38- ﴿وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ﴾

و (ما) آسمان‌ها و زمین و آنچه را که در میان آن دو است، به بازیچه نیافریده‌ایم.

39- ﴿مَا خَلَقْنَاهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ﴾

و (ما) آن دو را جز به حق نیافریدیم، و لیکن بیشتر آن‌ها نمی‌دانند.

40- ﴿إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ مِيقَاتُهُمْ أَجْمَعِينَ﴾

بی‌گمان روز داوری و جدایی (= روز قیامت) وعده‌گاه همۀ آن‌هاست.

41- ﴿يَوْمَ لَا يُغْنِي مَوْلًى عَنْ مَوْلًى شَيْئًا وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ﴾

روزی‌که هیچ دوستی برای دوست خود سودمند نباشد، و آن‌ها (از سوی کسی) یاری نمی‌شوند.

42- ﴿إِلَّا مَنْ رَحِمَ اللَّهُ ۚ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ﴾

مگر کسی‌که الله اورا مورد رحمت قرار داده، یقیناً او پیروزمند مهربان است.

43- ﴿إِنَّ شَجَرَتَ الزَّقُّومِ﴾

بی‌گمان درخت زقوم.

44- ﴿طَعَامُ الْأَثِيمِ﴾

غذای گناهکاران است.

45- ﴿كَالْمُهْلِ يَغْلِي فِي الْبُطُونِ﴾

همانند مس گداخته در شکم‌ها می‌جوشد.

46- ﴿كَغَلْيِ الْحَمِيمِ﴾

جوششی همچون آب جوشان.

47- ﴿خُذُوهُ فَاعْتِلُوهُ إِلَىٰ سَوَاءِ الْجَحِيمِ﴾

(آنگاه به فرشتگان می‌گوییم:) او را بگیرید، پس به سختی او را میان دوزخ بکشید.

48- ﴿ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذَابِ الْحَمِيمِ﴾

سپس بر سرش از عذاب جوشان بریزید.

49- ﴿ذُقْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ﴾

(و به او می‌گوییم:) بچش که تو (به پندار خود) پیروزمند بزرگواری.

50- ﴿إِنَّ هَٰذَا مَا كُنْتُمْ بِهِ تَمْتَرُونَ﴾

بی‌گمان این (همان) چیزی است که در آن شک داشتید.

51- ﴿إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقَامٍ أَمِينٍ﴾

یقیناً پرهیزگاران در جایگاه امنی هستند.

52- ﴿فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ﴾

در (میان) باغ‌ها و (کنار) چشمه‌ها.

53- ﴿يَلْبَسُونَ مِنْ سُنْدُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُتَقَابِلِينَ﴾

(لباس‌هایی) از دیبای نازک و دیبای ضخیم می‌پوشند، رو بروی هم می‌نشینند.

54- ﴿كَذَٰلِكَ وَزَوَّجْنَاهُمْ بِحُورٍ عِينٍ﴾

بدین‌سان (است) و حوریان گشاده چشم (بهشتی) را به همسری آن‌ها در می‌آوریم.

55- ﴿يَدْعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَاكِهَةٍ آمِنِينَ﴾

در آن (بهشت) با امن (و آرامش خاطر) هر میوه‌ای را (که بخواهند) می‌طلبند.

56- ﴿لَا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولَىٰ ۖ وَوَقَاهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ﴾

در آن (بهشت) مرگ را نمی‌چشند، مگر همان مرگ نخستین (که در دنیا چشیده‌اند) و (الله) آن‌ها را از عذاب دوزخ حفظ کند.

57- ﴿فَضْلًا مِنْ رَبِّكَ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ﴾

(این) بخششی است از (سوی) پروردگارت، این همان کامیابی بزرگ است.

58- ﴿فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ﴾

پس (ای پیامبر) ما آن (= قرآن) را به زبان تو آسان کردیم، تا که آن‌ها پند گیرند.

59- ﴿فَارْتَقِبْ إِنَّهُمْ مُرْتَقِبُونَ﴾

پس (ای پیامبر) منتظر (وعده‌های الهی) باش، بی‌گمان آن‌ها (نیز) منتظرند.

عبارات مقترحة:

اسم الله الأعظم

المحسن

الفتاح

تفسير الدّخان

الترجمة الفارسية - حسين تاجي - فارسی